Κυριακή, Νοεμβρίου 16, 2008

Σύμφωνο Συμβίωσης στην Ολομέλεια: Ομιλία Σπήλιου Λιβανού στο μικροσκόπιο e-lawyer

Σχολιάζω με κόκκινο ενδιάμεσα


ΣΠΗΛΙΟΣ ΛΙΒΑΝΟΣ: Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.
Κυρίες και κύριοι Βουλευτές, το νομοσχέδιο που συζητούμε σήμερα αποτελεί εξαιρετική πρωτοβουλία του Υπουργείου Δικαιοσύνης, καθώς καλύπτει βασικές ανάγκες της σύγχρονης κοινωνικής πραγματικότητας, τόσο ως προς τις ρυθμίσεις στο σύμφωνο συμβίωσης όσο και ως προς τον εκσυγχρονισμό των διατάξεων του Αστικού Κώδικα για την υιοθεσία και το διαζύγιο.

Όσο και ως προς την παραβίαση της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και της Σύμβασης για την Ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας.

Δεν χωρά αμφιβολία πως η συμβίωση σε ελεύθερη ένωση είναι μία πραγματική κατάσταση στη χώρα μας, μπορεί σε μικρότερο βαθμό σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως του βορρά, ωστόσο, αποτελεί πλέον κοινωνική πρακτική.

Αλλά αφορά μόνο τα ετερόφυλα ζευγάρια.

Πρόκειται, λοιπόν, για μία μεταρρύθμιση που καλώς συντελείται στις μέρες μας, καθώς το κλίμα είναι πλέον ώριμο για την αναγνώριση δικαιωμάτων σε πρόσωπα που συμβιώνουν μόνιμα και έχουν δημιουργήσει τις κατάλληλες συνθήκες, συνεπώς και τις προσδοκίες με αυτές που αναπτύσσονται από τη συμβίωση σε γάμο. Άλλωστε, η δικαστική εμπειρία έχει συνεπικουρήσει, υποδεικνύοντας ουσιαστικά την πορεία προς τη νομοθετική αυτή ρύθμιση. Πρόκειται δε για ρύθμιση που ορθώς συντελείται, καθώς οι περιπτώσεις συμβίωσης δεν ρυθμίζονται σήμερα από το κείμενο δίκαιο.

Η δικαστική εμπειρία έχει συνεπικουρήσει επίσης και τα άτομα που έχουν στερηθεί δικαιωμάτων σεβασμού της οικογενειακής τους ζωής λόγω διάκρισης βάσει του γενετήσιου προσανατολισμού τους.

Αποτέλεσμα του σχετικού αυτού κενού είναι, πρώτον, να μην καλύπτονται τα δικαιώματα των παιδιών που γεννιούνται σε εκτός γάμου συμβιώσεις, δεύτερον, να μην υφίστανται ίση μεταχείριση και κοινωνική προστασία όσοι επιλέγουν την ελεύθερη μορφή συμβίωσης ως προς τις διατάξεις του Εργατικού, του Δημοσιοϋπαλληλικού, Ασφαλιστικού και Συνταξιοδοτικού Δικαίου.

 Από που προκύπτει από το νομοσχέδιο της ΝΔ ότι τα ζευγάρια με σύμφωνο συμβίωσης θα καλύπτονται από τις ίδιες διατάξεις εργατικού, δημοσιοϋπαλληλικού, ασφαλιστικού και συνταξιοδοτικού δικαίου; Υπήρχε πέρσι μια διάταξη στο νομοσχέδιο, αλλά ο υπουργός φρόντισε να την αφαιρέσει. Κανένα τέτοιο δικαίωμα δεν έχουν τα ζευγάρια που θα συνάψουν σύμφωνο συμβίωσης. Το επεσήμανε και στις παρατηρήσεις της η Εθνική Επιτροπή Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. 

Τρίτον, να μην προβλέπονται κληρονομικά δικαιώματα ή έστω δικαιώματα διατροφής όσων συμβιώνουν εκτός γάμου.
Το παρόν, λοιπόν, νομοσχέδιο έρχεται ακριβώς να συμπληρώσει αυτά τα κενά. 

Ως προς τη διατροφή, μπορεί να εξαιρεθεί εντελώς και ως προς τα κληρονομικά, άστο καλύτερα.

Προστατεύει τα παιδιά που γεννιούνται στις συμβιώσεις, διασφαλίζει τα κληρονομικά δικαιώματα στα πρόσωπα που ζώντας και δημιουργώντας από κοινού έχουν αποκτήσει παιδιά και κοινές υποχρεώσεις και ρυθμίζει τις περιουσιακές και οικονομικές σχέσεις όσων συνάπτουν τέτοιο σύμφωνο, τόσο κατά τη διάρκειά του όσο και μετά τη λήξη του, περιορίζοντας έτσι σημαντικά τις δικαστικές διενέξεις στο συναφές αντικείμενο. 

Απαγορεύοντας βέβαια την υιοθεσία από ζευγάρια που συμβιώνουν.

Στο πλαίσιο της πρόνοιας που λαμβάνεται για την προστασία των αδυνάτων μερών που προκύπτουν από την ελεύθερη συμβίωση, θεωρώ εξαιρετικά σημαντική την άρση των ανισοτήτων και των κοινωνικών αδικιών που σχετίζονται ακριβώς με τα ασφαλιστικά και τα συνταξιοδοτικά δικαιώματα. 
Ευελπιστώ ότι ως συμπληρωματική διάταξη σε κάποιο άλλο νομοσχέδιο, είτε του Υπουργείου Δικαιοσύνης είτε του Οικονομικών είτε του Απασχόλησης, θα ληφθεί υπ’ όψιν η εφαρμογή των διατάξεων του εργατικού, ασφαλιστικού και συνταξιοδοτικού δικαίου σε όσους ακριβώς συμβιώνουν εκτός γάμου. 

Α, ευελπιστούμε! Πολύ ωραία. Ευχολόγιο δηλαδή τα κοινωνικοασφαλιστικά θέματα. 

Κατ’ αυτόν τον τρόπο θα αρθεί η υφιστάμενη άνιση νομική μεταχείριση αυτών των προσώπων. Στην ουσία θα προστατεύονται τα αδύναμα μέρη της ένωσης που συμβιώνουν με άτομα του αντίθετου φύλου και εξαιτίας της αδυναμίας τους να εργαστούν, στερούνται αυτά τα ασφαλιστικά και συνταξιοδοτικά δικαιώματα. 
Επίσης, θεωρώ ότι το ζήτημα της από κοινού ταυτόχρονης ή διαδοχικής υιοθεσίας για το ζευγάρι που συμβιώνει πρέπει κάποια στιγμή στο μέλλον, άμεσα, να εξεταστεί θετικά, ώστε να παρέχεται η σχετική δυνατότητα σε όσους συμβιώνουν εκτός γάμου, πάντοτε ασφαλώς με πρόβλεψη για την προστασία των συμφερόντων του θετού τέκνου. 

Α, κι αυτό το θέμα της κοινής υιοθεσίας να μας απασχολήσει στο μέλλον. Μάλιστα. Στο παρόν μας έχει απασχολήσει κάτι ουσιαστικό ή τελικά το νομοσχέδιο είναι τρύπιο σώβρακο;

Ως προς το ζήτημα της θεσμοθέτησης της συμβίωσης προσώπων του ιδίου φύλου που έγινε αρκετός λόγος σήμερα, εφόσον το ζήτημα τεθεί σε θεωρητικό και ιδεολογικό πλαίσιο, σαφώς και κάθε άνθρωπος έχει το αναπαλλοτρίωτο δικαίωμα να διαμορφώνει τη ζωή του, όπως ακριβώς το επιθυμεί και έχει το ανθρώπινο, συνταγματικό δικαίωμα να διατηρεί ένα χώρο ελευθερίας σε κάθε έκφανση των προσωπικών δράσεων και επιλογών, προδήλως και στις διαπροσωπικές του σχέσεις. 

Σε θεωρητικό και ιδεολογικό επίπεδο λοιπόν υπάρχουν ομόφυλα ζευγάρια και δικαιώματα. Σε πρακτικό, όχι. Ασκήσεις επί χάρτου.

Ωστόσο, για να προωθηθεί σχετική ρύθμιση πρέπει πρωτίστως να ωριμάσουν οι συνθήκες, να κυλήσει ο χρόνος, ώστε να εγκολπωθεί στην ελληνική συνείδηση μια τέτοια ρύθμιση, όπως ακριβώς συνέβη όλα τα τελευταία χρόνια με τις εκτός γάμου συμβιώσεις.

Στις καλένδες, λοιπόν, και τα δικαιώματα ομόφυλων ζευγαριών, μαζί με τα κοινωνικοασφαλιστικά και την κοινή υιοθεσία.

Στη διάρκεια, λοιπόν, του χρόνου και εφόσον γίνονται αποδεκτές από την πλειοψηφία των συμπολιτών μας, θεσμοθετούνται ως ρυθμίσεις με συγκεκριμένους σκοπούς, για να καλύψουν αποδεκτές ανάγκες της κοινωνικής πραγματικότητας. 

Α, ζήτημα "πλειοψηφίας των συμπολιτών μας" τα ατομικά δικαιώματα και η ίση μεταχείριση του κάθε πολίτη. Ωραίες απόψεις!

Επιπλέον, στις χώρες που έχουν θεσπιστεί ανάλογες ρυθμίσεις, η κοινωνική πραγματικότητα καταδεικνύει τεράστιες διαφορές με την Ελλάδα.

Δηλαδή εκεί υπάρχουν περισσότερα ομόφυλα ζευγάρια;

 Χαρακτηριστικά στις σκανδιναβικές χώρες, το ποσοστό γεννήσεων των παιδιών εκτός γάμου ανέρχεται περίπου στο 50% -το υπερβαίνει, με βάση τα στοιχεία της EUROSTAT- ενώ στην πατρίδα μας φτάνει μόλις το 5% με 6%. 

Αυτά τα στατιστικά αναφέρονται στις διαφορές Ελλάδας - άλλων χωρών ως προς τα ομόφυλα ζευγάρια;

Γι’ αυτό και στην Ελλάδα το σημερινό νομοσχέδιο έπεται χρονικά κατά μια εικοσαετία των αντίστοιχων πρωτοβουλιών των βορειοευρωπαϊκών χωρών. 

Επειδή τα ετερόφυλα ζευγάρια στις σκανδιναβικές χώρες γεννάνε πολλά παιδιά εκτός γάμου, εμείς μένουμε είκοσι χρόνια πίσω στην αναγνώριση δικαιωμάτων για τα ομόφυλα ζευγάρια.

Πρόοδος –και απευθύνομαι κυρίως στους συναδέλφους της Αριστεράς- δεν είναι να τρέχεις πίσω από τους άλλους για να τους κοπιάρεις και να τους αντιγράφεις. 

Οπότε, πίσω ολοταχώς.

Πρόοδος και ευθύνη στην πολιτική είναι να οριοθετείς με αίσθημα ευθύνης ένα πλαίσιο δημοκρατικό, κοινωνικά δίκαιο για όλες τις Ελληνίδες και για όλους τους ¨Έλληνες. 

Σε αυτούς τους Έλληνες και Ελληνίδες δεν ανήκουν τα ομόφυλα ζευγάρια;

Σε κάθε περίπτωση τονίζω την εκ των προτέρων αναγκαιότητα καταξίωσης ενός δικαιώματος στη συνείδηση των πολιτών, σε σχέση με μια νομοθετική, όποια είναι αυτή, πρωτοβουλία. 

Δηλαδή το Σύνταγμα και το Διεθνές Δίκαιο κουρελόχαρτα, έναντι της "συνείδησης των πολιτών", δηλαδή του πολιτικού κόστους, από το οποίο κινδυνεύει ο κάθε πολιτικάντης (δεν αφορά τον συγκεκριμένο ομιλητή, αλλά την από αυτόν αναγόρευση του πολιτικού κόστους σε υπερσυνταγματική αρχή).

Αναφορικά τώρα με τις τροποποιήσεις στις διατάξεις του Αστικού Κώδικα για την υιοθεσία και το διαζύγιο, θα πω ότι οι ρυθμίσεις για την υιοθεσία αναμφίβολα βελτιώνουν τη λειτουργία του θεσμού για την ταχύτερη και ασφαλέστερη τέλεσή της. Διευκολύνεται η δυνατότητα υιοθεσίας από όποιους ενδιαφερόμενους γονείς, χαράσσεται μια νέα πολιτική κατά της ιδρυματοποίησης των εγκαταλελειμμένων και ορφανών παιδιών. 
Οι ρυθμίσεις αυτές καταδεικνύουν την ευαισθησία ακριβώς της Κυβέρνησης σε ένα θέμα που ταλαιπωρεί πολλούς συμπολίτες μας. Ταυτόχρονα αποδεικνύουν στην πράξη ότι ασκεί πολιτική για τον άνθρωπο, με γνώμονα τις πρακτικές του ανάγκες, μια πολιτική βεβαίως ακριβώς σύμφυτη με τη φιλελεύθερη ιδεολογία μας. Κατά την ίδια λογική ο περιορισμός στα δύο χρόνια, από τέσσερα, του αμάχητου τεκμηρίου για τον ισχυρό κλονισμό του γάμου θα αμβλύνει τη μακρόχρονη ψυχική ταλαιπωρία και φθορά των συζύγων που έχουν απομακρυνθεί μεταξύ τους. 
Τέλος, ιδιαίτερης σημασίας είναι και οι διατάξεις του τρίτου κεφαλαίου του νομοσχεδίου για την αυστηροποίηση της ποινικής μεταχείρισης όσων παραβιάζουν προσωρινές διαταγές δικαστηρίων, ώστε να είναι αποτελεσματικότερη η παρεχόμενη δικαστική προστασία σε εξαιρετικά επείγουσες υποθέσεις. 
Αγαπητοί συνάδελφοι, κλείνοντας ήθελα να πω ότι το νομοσχέδιο που συζητούμε σήμερα και θα ψηφίσουμε την ερχόμενη εβδομάδα, καταδεικνύει και μια πραγματικότητα για την πολιτική ζωή του τόπου μας.

Ακριβώς: την πραγματικότητα του ποιος θεωρεί όλους τους Έλληνες ίσους ανεξάρτητα από το σεξουαλικό τους προσανατολισμό και ποιος τους αποκλείει από δικαιώματα μόνο βάσει αυτού του κριτηρίου.

 Τελικώς ποιος εδώ μέσα είναι κατ’ επίφαση προοδευτικός; Αυτός που δεν τόλμησε, όσα χρόνια κυβερνούσε, να φέρει τέτοιου είδους νομοσχέδια στη Βουλή; Ποιος ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της σύγχρονης κοινωνίας σε όλα τα επίπεδα; 

Σε όλα τα επίπεδα: κανείς.


Γνώμη μου είναι και απάντησή μας ότι η πραγματικά υγιής, προοδευτική και δημοκρατική διακυβέρνηση του τόπου από τη Νέα Δημοκρατία λύνει ακριβώς αυτού του είδους τα ζητήματα. 

Φέροντας τη Χώρα υπόλογη ενώπιον των διεθνών οργανισμών και δικαστηρίων ως το πρώτο κράτος που θεσμοθετεί σύμφωνο συμβίωσης μόνο για ετερόφυλους.

Τολμά και ρυθμίζει κυριολεκτικά ζέοντα κοινωνικά ζητήματα χωρίς παρωπίδες και κυρίως χωρίς λαϊκισμούς. 

Όταν θα έρθουν οι καταδικαστικές αποφάσεις, θα δούμε ποιος έχει παρωπίδες και ποιος είναι λαϊκιστής.

Ευχαριστώ. 
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)

Δεν υπάρχουν σχόλια:

To νομοσχέδιο για την ισότητα στον γάμο

 Το νομοσχέδιο προβλέποντας στο άρθρο 3 ότι ο γάμος επιτρέπεται για άτομα διαφορετικού ή ίδιου φύλου, αυτοδικαίως επεκτείνει στα ζευγάρια το...