Σάββατο, Νοεμβρίου 15, 2008

Διαφορετικές προσεγγίσεις για τη μορφή νομοθέτησης του συμφώνου συμβίωσης

Ο γάμος είναι ένας θεσμός που η κάθε λεπτομέρειά του ρυθμίζεται με κανόνες αναγκαστικού δικαίου από τον Αστικό Κώδικα. Διατάξεις από τις οποίες η ιδιωτική βούληση δεν δύναται να αποκλίνει.

Στον αντίποδα, η νομοθετική πρόβλεψη του συμφώνου συμβίωσης επιλύει αυθεντικά την πρόσκρουση σε απαγορευτικές διατάξεις όπως λ.χ. περί "χρηστών ηθών" που θα μπορούσαν να αντιτείνουν οι συμβολαιογράφοι για να μην καταχωρούν τέτοιες πράξεις.

Από εκεί και πέρα, υπάρχει η φιλελεύθερη αντίληψη και η σοσιαλδημοκρατική αντίληψη. 

Κατά τη φιλελεύθερη αντίληψη, οι αναγκαστικού δικαίου διατάξεις που διέπουν το σύμφωνο συμβίωσης πρέπει να είναι οι λιγότερες δυνατές, διότι διαφορετικά ο νομοθέτης παρεμβαίνει στην ελευθερία των συμβάσεων.

Κατά τη σοσιαλδημοκρατική αντίληψη, οι αναγκαστικού δικαίου διατάξεις πρέπει να είναι ισοδύναμες με αυτές που προβλέπονται και για το γάμο, ενώ πρέπει να περιλαμβάνονται και erga omnes διατάξεις κοινωνικοασφαλιστικού, εργατικού, φορολογικού κλπ δικαίου. 

Κατά την αντίληψη λαϊκής δεξιάς που διέπει το νομοσχέδιο της Ν.Δ., η "προστασία" του αδύναμου μέρους ("γυναίκα") που δεν μπορεί να πείσει ακόμα το ισχυρό μέρος ("άνδρας") να βάλουν στεφάνι, επιβάλλει ένα προστάδιο που εμπλουτίζει τη σύμβαση μνηστείας: το σύμφωνο συμβίωσης. Όλα κατατείνουν στον πολυπόθητο γάμο, οπότε δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι το σύμφωνο συμβίωσης είναι προσύμφωνο χωρίς κύρια σύμβαση. Κατά τη λαϊκή δεξιά η ομοφυλοφιλία είναι μια υπόθεση που αφορά κλειδωμένες πόρτες και ιδιωτικό βίο, μια κατάσταση που δεν μπορεί να αφορά την κοινωνία κι επομένως τη νομοθεσία.

Κατά την παλαιοσοσιαλιστική αντίληψη της πρότασης του ΠΑΣΟΚ, οι αναγκαστικού δικαίου διατάξεις δεν πρέπει να αφήνουν περιθώριο ρύθμισης στα μέρη, γιατί πάλι το ισχυρό μέρος θα "ρίξει" το ασθενές. Το νομοσχέδιο είναι ένας κουτσός ανθυπογάμος, χωρίς δικαίωμα υιοθεσίας. Κατά την παλαιοσοσιαλιστική αντίληψη οι ομοφυλόφιλοι είναι μια μειονότητα που βιώνει την κοινωνική προκατάληψη και πρέπει να την προστατεύσουμε, αλλά όλα έχουν ένα όριο:  δεν φτάνουμε μέχρι τον κανονικό γάμο που επιτρέπει και την υιοθεσία. Γι' αυτό το ΠΑΣΟΚ -ως επίσημη κομματική θέση- είναι κατά της αναγνώρισης του δικαιώματος γάμου για τα ομόφυλα ζευγάρια.

Σύμφωνα με το Ανώτατο Δικαστήριο του Κονέκτικατ, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι ο θεσμός του συμφώνου συμβίωσης δεν χαίρει της ίδιας κοινωνικής βαρύτητας με το θεσμό της πολιτικής ένωσης (γάμος). Στην πρόσφατη απόφασή του, το Δικαστήριο έκρινε την περίπτωση που το σύμφωνο συμβίωσης παρείχε τα ίδια ακριβώς δικαιώματα με αυτά που προβλέπει η νομοθεσία για τον γάμο. Αποκλείοντας όμως η νομοθεσία για το γάμο τα ομόφυλα ζευγάρια, μολονότι αυτά έχουν το δικαίωμα σύναψης συμφώνου με τα ίδια ακριβώς δικαιώματα, εισάγει αθέμιτη διάκριση με βάση τον σεξουαλικό προσανατολισμό: η κοινωνική βαρύτητα που ενέχει το σύμφωνο συμβίωσης ως ένας νέος θεσμός είναι εντελώς ασυγκριτη με την ιστορία και το οικουμενικά αναγνωρίσιμο κύρος του θεσμού του πολιτικού γάμου. Παρέχοντας τα ίδια ακριβώς δικαιώματα, αλλά αποκλείοντας την ομάδα των ομόφυλων ζευγαριών από το δικαίωμα γάμου, η νομοθεσία επιφυλάσσει διακριτική μεταχείριση, ακριβώς επειδή το σύμφωνο συμβίωσης είναι θεσμός κοινωνικά υποδεέστερος. 

Κι αυτό δεν αλλάζει με καμία νομοθεσία.

4 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Χαίρομαι που τα άλλοτε "νομοτεχνικά λάθη" αναγνωρίζονται πια ως "διαφορετικές προσεγγίσεις νομοθέτησης". Καλωσορίσατε στην κοινωνία του διαλόγου και της ανεκτικότητας.

e-Lawyer είπε...

- Χαίρομαι που τα άλλοτε "νομοτεχνικά λάθη" αναγνωρίζονται πια ως "διαφορετικές προσεγγίσεις νομοθέτησης".

> Ποια είναι τα "άλλοτε" νομοθετικά λάθη; Εδώ δεν εξετάζονται διατυπώσεις και διατάξεις, αλλά οι ιδεολογικές εκκινήσεις και αποτιμήσεις των προτάσεων των κομμάτων. Συνεπώς, μόνο κακόπιστο και παραπλανητικό μπορεί να θεωρηθεί αυτό το σχόλιο κι ως εκ τούτου απορριπτέο.


- Καλωσορίσατε στην κοινωνία του διαλόγου και της ανεκτικότητας.

> Σε αυτή την κοινωνία σας έχω καλοσωρίσει εδώ και τρία χρόνια, σε ό,τι αφορά το e-lawyer. Από εκεί και πέρα, σχόλια σαν το παραπάνω δεν συμβάλλουν στο διάλογο, αλλά μόνο στη σύγχυση.

Τυχόν περαιτέρω σχόλιά σας που δεν θα ασχολούνται με το θέμα της ανάρτησης αλλά με τον συντάκτη της, απορρίπονται ως άσχετα και δεν δημοσιεύονται.

Εξάλλου, σε συμπλήρωση προς τα θρυλούμενα περί blogs ("ένας νέος δημόσιος χώρος"), ήδη η δυνατότητα μετριασμού σχολίων εισάγει και έναν νέο ιδιωτικό χώρο. Τον οποίο, δεν σκοπεύω, σε ό,τι με αφορά, να εκχωρήσω στον κάθε κακόπιστο.

Ανώνυμος είπε...

η κοινωνική βαρύτητα που ενέχει το σύμφωνο συμβίωσης ως ένας νέος θεσμός είναι εντελώς ασυγκριτη με την ιστορία και το οικουμενικά αναγνωρίσιμο κύρος του θεσμού του πολιτικού γάμου. Παρέχοντας τα ίδια ακριβώς δικαιώματα, αλλά αποκλείοντας την ομάδα των ομόφυλων ζευγαριών από το δικαίωμα γάμου, η νομοθεσία επιφυλάσσει διακριτική μεταχείριση, ακριβώς επειδή το σύμφωνο συμβίωσης είναι θεσμός κοινωνικά υποδεέστερος.

Δηλαδή μας λες οτι ο γάμος είναι κοινωνικός θεσμός και ότι δεν τίθεται θέμα καταπάτησης ανθρώπινων δικαιώματων? Καταλαβαίνεις τι λες? Μόλις έδωσες το δικαίωμα στην κοινωνία, δηλαδή στην πλειοψηφία, να αποφασίσει αν πρέπει να παντρεύονται τα ομόφυλα ζευγάρια! Δεν περίμενα να πέσεις σε τέτοια παγίδα.

e-Lawyer είπε...

Διάβασε πιο προσεκτικά το κείμενο και συγκεντρώσου: λέω τι είπε το Ανώτατο Δικαστήριο του Κοννέκτικατ.

Το οποίο υποστήριξε ότι ουδείς δικαιούται να αποκλείει δύο πολίτες από το να ενταχθούν σε έναν ιστορικό θεσμό όπως ο γάμος, μόνο και μόνο επειδή είναι ομόφυλοι.

Τέλος, η κοινωνία και οι bloggers δεν δίνουν δικαιώματα. Μόνο τα συντάγματα, οι νόμοι και τα δικαστήρια.

To νομοσχέδιο για την ισότητα στον γάμο

 Το νομοσχέδιο προβλέποντας στο άρθρο 3 ότι ο γάμος επιτρέπεται για άτομα διαφορετικού ή ίδιου φύλου, αυτοδικαίως επεκτείνει στα ζευγάρια το...