Δευτέρα, Ιανουαρίου 21, 2008

Ηλεκτρονική ψηφοφορία: γιατί μας ανησυχεί;

Μιλώντας για την προοπτική της διεξαγωγής των εκλογών με ηλεκτρονικά μέσα, συνήθως έρχονται στο μυαλό μας φουτουριστικές κοινωνίες (ή απλώς οι ΗΠΑ). Πρώτ’ απ’ όλα, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ήδη ένα σημαντικό μέρος της εκλογικής διαδικασίας γίνεται με τη χρήση της πληροφορικής: τα συστήματα του υπουργείου Εσωτερικών και οι ηλεκτρονικοί πίνακες που μεταδίδονται τηλεοπτικά και διαδικτυακά είναι γνωστή προσλαμβάνουσα εικόνα εδώ και πάνω από είκοσι χρόνια.

Μιλώντας για ηλεκτρονικές εκλογές, όμως, εννοούμε την χρήση της πληροφορικής και στο πολύ ευαίσθητο, αρχικό, επίπεδο της ίδιας της πράξης της ψηφοφορίας. Η μαγική στιγμή της δημοκρατίας, κατά την οποία ο πολίτης – ο κάθε μεμονωμένος φορέας του συνταγματικού του καθήκοντος- επιλέγει την πολιτική εκπροσώπησή του, μπορεί, άραγε, να διενεργηθεί με τις ίδιες εγγυήσεις μέσω ηλεκτρονικού συστήματος;


Οι ανησυχίες σχετίζονται με την διασφάλιση της ακεραιότητας του συστήματος, η οποία δεν πρέπει να είναι ούτε εις βάρος του αποτελέσματος, αλλά ούτε και εις βάρος του πολίτη. Ο διαχωρισμός ήδη αποκαλύπτει ότι υπέρμετρη έμφαση υπέρ του ενός σκοπού (σεβασμός πολίτη-ακεραιότητα αποτελέσματος) μπορεί να δημιουργήσει εντάσεις. Η «αυθεντικοποίηση» της ηλεκτρονικής ψήφου, δηλαδή η εξασφάλιση ότι ο συγκεκριμένος ψηφοφόρος προέβη πράγματι στην συγκεκριμένη επιλογή, απαιτεί μεταξύ άλλων, τη χρήση στοιχείων που εξατομικεύουν τον ψηφοφόρο. Όσο πιο «ακριβή» ατομικά στοιχεία του πολίτη χρησιμοποιούνται, ώστε να διασφαλίσουμε την αυθεντικότητα της ψήφου, τόσο πιο πολλές παραχωρήσεις θα πρέπει να κάνει ο πολίτης (σκεφτείτε λ.χ. βιομετρικά στοιχεία). Η μάλλον υπερβολική ανησυχία φτάνει μέχρι το επιχείρημα ότι αν τελικά αμφισβητηθεί το αποτέλεσμα, η επαλήθευση θα φτάσει μέχρι την κατάργηση της μυστικότητας της ψήφου, ενδεχόμενο που αποκλείεται με την παραδοσιακή ψηφοφορία.

Συνεπώς, από τη μια πλευρά υπάρχει ένα ζήτημα διασφάλισης της μυστικότητας, αλλά και της προστασίας των προσωπικών δεδομένων. Ας μην ξεχνάμε ότι οι πολιτικές πεποιθήσεις θεωρούνται ευαίσθητα δεδομένα, για τη διαχείριση των οποίων ενεργοποιείται η αρμοδιότητα της οικείας ανεξάρτητης αρχής. Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν και τα θέματα της ασφάλειας του ίδιου του συστήματος, δηλαδή η θωράκισή της τεχνικής υποδομής από επιθέσεις όσων ίσως προσπαθούν να αλλοιώσουν το αποτέλεσμα. Αυτός ο δεύτερος κίνδυνος, ωστόσο, σχετίζεται με το ευρύτερο ζήτημα της τεχνικής ασφάλειας των πληροφοριακών ζητημάτων και δεν παρουσιάζει στην ουσία κάποια ειδικά χαρακτηριστικά για το θέμα της ηλεκτρονικής ψηφοφορίας.

Σε συνθήκες η-διακυβέρνησης και, τελικά η-δημοκρατίας, πάντως, το κομβικό ζήτημα δεν είναι να αντικατασταθεί η κάλπη με τον υπολογιστή, αλλά να ενισχυθούν οι θεσμοί ουσιαστικότερης συμμετοχής του πολίτη στη λήψη των αποφάσεων, στόχος που μπορεί να πραγματοποιηθεί ευκολότερα με την σύγχρονη τεχνική, χωρίς πάντως να ξεχνάμε και το τεράστιο ζήτημα του ψηφιακού χάσματος.

5 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Αυτό που λες προϋποθέτει πολίτη αστό και στην Ελλάδα έχουμε από σκουλήκια έως μικροαστούς για πολίτες. Παραπάνω δεν τους κόβει.

e-Lawyer είπε...

Ενώ στις ΗΠΑ έχουν μόνο αστούς.

Ανώνυμος είπε...

Ο σκοπός για μια τέτοια κίνηση στην Ελλάδα θα ήταν υποτείθεται
α) να μειωθεί το κόστος των εκλογών; Χλωμό!
β) να συντομέψουμε το χρόνο έκδοσης των αποτελεσμάτων; Σιγά, λες και πειράζει να περιμένεις 2-3 ώρες πίνοντας κάτι με την παρέα σου.
γ) να εξευρωπαϊστούμε; Ε, ας αρχίσουμε από αλλού.

e-Lawyer είπε...

Δηλαδή στο ΠΑΣΟΚ το έκαναν για να πετάξουν λεφτά;

Unknown είπε...

Το e-democracy μπορεί να πάρει τεράστιες διαστάσεις προς όφελος των πολιτών καθώς και την προσέγγιση στην πραγματική δημοκρατία όπου για οποιοδήποτε θέμα θα δύναται η απόφαση να βγαίνει από τους πολίτες αντί να κρυβόμαστε πίσω από αντιπροσώπους.

Ουτοπικό και με πλήθος ερωτημάτων να προκύπτουν (όπως αν είναι οι πολίτες κατάλληλοι για να αποφασίζουν για την διενέργεια πολέμων ή για την κοινωνική πολιτική) αλλά σε κάθε περίπτωση και αναπόφευκτα θα χρειαστεί να τα αντιμετωπίσουμε στο μέλλον.

To νομοσχέδιο για την ισότητα στον γάμο

 Το νομοσχέδιο προβλέποντας στο άρθρο 3 ότι ο γάμος επιτρέπεται για άτομα διαφορετικού ή ίδιου φύλου, αυτοδικαίως επεκτείνει στα ζευγάρια το...