Δευτέρα, Νοεμβρίου 27, 2006

Οι Ευρωπαϊκές Αρχές Προστασίας Δεδομένων αναλύουν το μεγάλο σκάνδαλο SWIFT

Ένα μεγάλο σκάνδαλο που απασχολεί την Ευρώπη τους τελευταίους μήνες είναι η αποκάλυψη της κρυφής και παράνομης διαβίβασης τραπεζικών δεδομένων Ευρωπαίων πολιτών διαφόρων χωρών από την τραπεζική κοινοπραξία SWIFT προς τις αρμόδιες αρχές των ΗΠΑ για την πρόληψη της τρομοκρατίας και άλλων αδικημάτων. Φυσικά τα ελληνικά media αγρόν αγοράζουν.

Το ζήτημα θέτει για άλλη μια φορά τα ζητήματα των ατομικών δικαιωμάτων σε καθεστώς «μάχης κατά της τρομοκρατίας» και υπενθυμίζει ότι σε παγκοσμιοποιημένες συνθήκες επιβάλλεται η συντονισμένη δράση όσων είναι επιφορτισμένοι με την προστασία προσωπικών δεδομένων. Το πιο πολυσυλλεκτικό όργανο στην Ευρώπη για αυτό το θέμα είναι η «Ομάδα Εργασίας του άρθρου 29», ένα πάνελ το οποίο αποτελείται από έναν τουλάχιστον εκπρόσωπο από κάθε ευρωπαϊκή Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων, έναν εκπρόσωπο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και τον Ευρωπαίο Επόπτη Προστασίας Δεδομένων. Η Ομάδα συνεδριάζει αρκετές φορές το χρόνο και εκδίδει γνωμοδοτήσεις για την ενιαία εφαρμογή του ευρωπαϊκού δικαίου προστασίας προσωπικών δεδομένων. Αποτελεί ένα σεβαστό σώμα, το οποίο τυγχάνει ευρύτατης αποδοχής και προσοχής και εκτός των συνόρων της ΕΕ.

Η Ομάδα Εργασίας εξέδωσε πριν από μερικές μέρες τη «Γνωμοδότηση 10/2006 για την επεξεργασία προσωπικών δεδομένων από την Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication (SWIFT). "

Στο έγγραφο αυτό υπάρχει η πιο ενδελεχής ανάλυση της υπόθεσης, από την οπτική της προστασίας προσωπικών δεδομένων.

Σύμφωνα με την ανάλυση αυτή, η SWIFT αποτελεί μια διεθνή υπηρεσία παροχής οικονομικών δεδομένων, για τη διευκόλυνση των διασυνοριακών μεταφορών χρημάτων. Η SWIFT αποθηκεύει κάθε μήνυμα για περίοδο 124 ημερών σε δύο επιχειρησιακά κέντρα, ένα εντός ΕΕ και ένα στις ΗΠΑ – πρόκειται για ένα τύπο επεξεργασίας δεδομένων που η Ομάδα κατηγοριοποίησε ως «mirroring”. Tα μηνύματα περιέχουν προσωπικά δεδομένα όπως το όνομα του πληρωτή και του δανειστή. Μετά τις επιθέσεις της 11/9/01, το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ υποχρέωσε τη SWIFT να δώσει πρόσβαση σε πληροφορίες μηνυμάτων που βρίσκονται στις ΗΠΑ. Η SWIFT συμμορφώθηκε κατόπιν διαπραγματεύσεων με το Υπουργείο. Το θέμα δημοσιοποιήθηκε από τον τύπο στα τέλη Ιουνίου 2006.

Ως Βέλγικη κοινοπραξία, η SWIFT υπάγεται στον βελγικό νόμο περοστασίας προσωπικών δεδομένων. Οι οικονομικοί οργανισμοί που βρίσκονται εντός ΕΕ και χρησιμοποιούν τις υπηρεσίες της κοινοπραξίας υπάγονται στους εκάστοτε εθνικούς νόμους προστασίας δεδομένων. Όλα αυτά τα νομοθετήματα αποτελούν εναρμονίσεις προς την κοινοτική Οδηγία 95/46.

Η Ομάδα Εργασίας συμπεραίνει ότι:

- Τόσο η SWIFT όσο και οι οικονομικοί οργανισμοί είναι υπεύθυνοι σε διαφορετικό βαθμό, για την επεξεργασία προσωπικών δεδομένων.

- Η περαιτέρω επεξεργασία για τους σκοπούς που επέβαλε το Υπουργείο των ΗΠΑ αποτελεί έναν άλλο σκοπό, ο οποίος δεν είναι συμβατός με τον αρχικό εμπορικό σκοπό για τον οποίο συλλέχθηκαν τα προσωπικά δεδομένα (=παραβίαση του δεσμευτικά καθορισμένου σκοπού επεξεργασίας προσωπικών δεδομένων – «η αρχή του σκοπού»)

- Ούτε η SWIFT ούτε οι οικονομικοί οργανισμοί στην ΕΕ ενημέρωσαν τα υποκείμενα των δεδομένων για την επεξεργασία των προσωπικών τους δεδομένων, ιδιαίτερα για την διαβίβασή τους στις ΗΠΑ

- Τα μέτρα ασφαλείας που ενεργοποιήθηκαν από την SWIFT δεν υποκαθιστούν την ανεξάρτητη εποπτεία, στην οποία θα έπρεπε να είχε δοθεί πρόσβαση, δηλ. στις ευρωπαϊκές ανεξάρτητες Αρχές Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων.

- Όσον αφορά τη διαβίβαση στα επιχειρησιακά κέντρα των ΗΠΑ, η SWIFT δεν μπορεί να επικαλεστεί την Οδηγία 95/46 για να νομιμοποιήσει την επεξεργασία.

- Καμία από τις εξαιρέσεις της Οδηγίας δεν εφαρμόζονται για την επεξεργασία δεδομένων στις ΗΠΑ.

- Η SWIFT δεν χρησιμοποίησε τις διαδικασίες της Οδηγίας για να λάβει εξουσιοδότηση από τη βέλγικη Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων για τις επεξεργασίες δεδομένων.

- Η Ομάδα Εργασίας του άρθρου 29 καλεί την SWIFT και τους οικονομικούς οργανισμούς να λάβουν μέτρα προκειμένου να αποκατασταθεί αυτή η παράνομη κατάσταση που επικρατεί σήμερα, χωρίς καθυστέρηση

- Περαιτέρω, η Ομάδα Εργασίας καλεί τη SWIFT να εκθέσει τις απόψεις της.

Η Ομάδα θα παρακολουθήσει τις εξελίξεις και θα εκδώσει follow-up.

Παρασκευή, Νοεμβρίου 24, 2006

Αγωγή κατά ΗΠΑ για τα δεδομένα επιβατών πτήσεων από ΕΕ

Μία σημαντική Μη Κυβερνητική Οργάνωση στον τομέα της κοινωνίας της πληροφορίας, το Electronic Frontier Foundation (EEF) έκανε αγωγή κατά της Κυβέρνησης των ΗΠΑ επειδή δεν χορηγήθηκαν αντίγραφα εγγράφων που αφορούν τη λειτουργία του συστήματος καταγραφής δεδομένων των επιβατών από/προς ΕΕ.

Με την αγωγή , η ΜΚΟ ζητά να χορηγηθούν πληροφορίες για το πως γίνεται η διαχείριση, αρχειοθέτηση, χρήση, προστασία και περαιτέρω χορήγηση των δεδομένων σε τρίτους.

Πρόκειται για την αμερικάνικη ενεργοποίηση της κοινωνίας των πολιτών πάνω σε αυτό το θέμα και η δίκη, η οποία συνδέεται τόσο με την πρόσφατη απόφαση ΔΕΚ που ακύρωσε τη σχετική διεθνή συμφωνία ΗΠΑ-ΕΕ, θα συγκεντρώσει και πάλι το ενδιαφέρον της κοινότητας, ιδίως μετά την σύναψη νέας συμφωνίας ανάμεσα στα δύο μέρη.

Τρίτη, Νοεμβρίου 21, 2006

Α΄ δωρεάν έκδοση του e-lawyer: Kώδικας Δικαίου Κοινωνίας της Πληροφορίας

Σε λίγες μέρες θα υπάρχει δυνατότητα να κατεβάσετε από το e-lawyer την πρώτη δωρεάν συλλογή όλης της ισχύουσας νομοθεσίας στον τομέα του Δικαίου της Κοινωνίας της Πληροφορίας.

Το έργο Κώδικας Δικαίου Κοινωνίας της Πληροφορίας αποτελεί την πρώτη έκδοση μιας σειράς συλλογής νομοθεσίας που ετοιμάζω και θα διαθέσω μέσω του blog. Η πρώτη αυτή κωδικοποίηση αποτελεί ένα φιλόδοξο έργο, το οποίο ξεκίνησα για να καλύπτω προσωπικές και επαγγελματικές μου ανάγκες, με τη συγκέντρωση του συνόλου της ισχύουσας νομοθεσίας που αφορά γενικά τη διαχείριση πληροφοριών, συμπεριλαμβανομένων κυρίως των τομέων:

  • δίκαιο του διαδικτύου και τηλεπικοινωνιών, κατοχύρωση domain name, νομοθεσία για τις βάσεις δεδομένων, ηλεκτρονικό εμπόριο, ηλεκτρονικές υπογραφές, ταχυδρομικές υπηρεσίες, ΕΕΤΤ

  • δίκαιο των μ.μ.ε., ραδιοτηλεοπτική νομοθεσία, κώδικες δημοσιογραφικής δεοντολογίας, ΕΣΡ

  • δικαιώματα πρόσβασης στα δημόσια έγγραφα και τις πληροφορίες, δικαίωμα εμπορικής ή μη εκμετάλλευσης πληροφοριών του δημοσίου τομέα, δικαιώματα πρόσβασης στην περιβαλλοντική πληροφόρηση, δικαιώματα ενημέρωσης των επενδυτών

  • πνευματική και βιομηχανική ιδιοκτησία: εθνική και κοινοτική νομοθεσία, διεθνείς συνθήκες, κατοχύρωση εμπορικών σημάτων, κτήση διπλώματος ευρεσιτεχνίας, επαγγελματικό και επιχειρησιακό απόρρητο και εμπιστευτικότητα

  • προστασία απορρήτου και δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων, Αρχή Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών




Οι επόμενες εκδόσεις θα είναι επίσης συλλογές νομοθεσίας με θεματικές ενότητες όπως Κώδικας Νομοθεσίας Προστασίας του Καταναλωτή, Κώδικας Ελληνικών Ανεξάρτητων Αρχών, Κώδικας Διεθνούς και Ευρωπαϊκής Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων κ.α.

Πέμπτη, Νοεμβρίου 16, 2006

To ΕΣΡ επιβάλλει τη διακοπή του Fear Factor

Με την απόφαση 490/7.11.2006 το ΕΣΡ επέβαλε στον ANT1 την διοικητική κύρωση της διακοπής μετάδοσης της εκπομπής Fear Factor.


H κύρωση, όπως και κάθε διοικητική πράξη, για να είναι νόμιμη πρέπει να είναι πλήρως, σαφώς και ειδικώς αιτιολογημένη. Στην αιτιολογία της διακοπής του Fear Factor διαβάζουμε:

"Πρόκειται περί σειράς εκπομπών με αποκρουστικά περιστατικά οι οποίες προσβάλλουν την αξία του ανθρώπου, παρότι οι συμμετέχοντες στους αντίστοιχους διαγωνισμούς παρέχουν εκ των προτέρων τη συναίνεσή των για την υποβολή στην ευτελιστική δοκιμασία των. Οι παίκτες άλλοτε μπαίνουν σε κιβώτιο με ποντίκια, άλλοτε αναγκάζονται να τρώνε αποκρουστικά αντικείμενα και γενικώς κατά τους αντίστοιχους διαγωνισμούς υποβάλλονται σε ευτελισμούς. Η όλη σειρά των εκπομών είναι εξόχως υποβαθμισμένη και δεν ανταποκρίνεται ποσώς στην εκ του συντάγματος επιβαλλόμενη ποιότητα. Για την εν λόγω εκτροπή ενδείκνυται όπως επιβωληθεί η κύρωση της οριστικής διακοπής της εν λόγω εκπομπής. Μειοψήφισε ο Αντιπρόερδος Δημήτρης Χαραλάμπης κατά τον οποίο δεν θα έπρεπε να επιβληθεί καμία διοικητική κύρωση και εκ των μελών ο Κωνσταντίνος Τσουράκης κατά τον οποίο η προσήκουσα κύρωση είναι του προστίμου των 50.000 ευρώ".
Σε αυτή την απόφαση το ΕΣΡ προβαίνει σε μια συγκεκριμένη ερμηνεία της αρχής της ανθρώπινης αξίας: την πατερναλιστική. Αυτή που λέει ότι δεν έχεις το δικαίωμα εκούσια και με τη θέλησή σου να ξεφτιλιστείς. Και ότι το κράτος έχει τη δυνατότητα να επέμβει για να σε προστατεύσει από την ίδια σου τη θέληση.
Ανεξάρτητα από τις αισθητικές ενστάσεις που μπορεί να έχει κανείς για την εν λόγω εκπομπή, το σύστημα προστασίας θεατών και θεωμένων μέσω της συγκεκριμένης νομοθεσίας αποδεικνύεται ακόμη μια φορά αντίθετο στις αρχές του φιλελευθερισμού και εν πάσει περιπτώσει προσκολλημένο σε συγκεκριμένες συντηρητικές δοξασίες.

Τετάρτη, Νοεμβρίου 08, 2006

Συντηρητικός δικαστής κατά της αυτορρύθμισης στα blogs

Ένας συνταξιούχος αμερικάνος δικαστής αποκαλεί τη μπλογκόσφαιρα "Άγρια Δύση φραστικών προσβολών", και σημειώνει ότι στο λυκαυγές του διαδικτύου το Κογκρέσο πέρασε νόμο για την προστασία του κοινού απο τους μπλόγκερς δια της αυτορρύθμισης.

http://www.vnunet.com/vnunet/news/2161981/judge-attacks-wild-west

Ο δικαστής υποστηρίζει την hard law λύση. Πρέπει ωστόσο να σημειωθεί ότι τα ιδιαίτερα ακτιβιστικά χαρακτηριστικά της αμερικάνικης μπλογκόσφαιρας δεν προσιδιάζουν στα αντίστοιχα του ελληνόφωνου χώρου.

Σάββατο, Νοεμβρίου 04, 2006

Επειγόντως αυτορρύθμιση!

Όταν τα έλεγα πριν από ένα χρόνο με αντιμετωπίσατε από θετικά έως χλευαστικά. Τώρα που το θέμα του κώδικα δεοντολογίας στο χώρο της μπλογκόσφαιρας γίνεται αντικείμενο συζήτησης στο Διεθνές Συνέδριο για το Διαδίκτυο και καλείται ο υπουργός Επικρατείας να λάβει θέση, για το ζήτημα, η άνωθεν σκληρή ρύθμιση φαίνεται να πλησιάζει απειλητικά. Ειδικά υπό το φως των γνωστών τελευταίων εξελίξεων που διαπλέκουν blogs - δίωξη ηλεκτρονικού εγκλήματος, αλλά και blogs - free press (: στην τελευταία περίπτωση κάποιος έχασε τη δουλειά του ύστερα από την αποκάλυψη της ταυτότητάς του στο editorial της LifO).

Οι κώδικες δεοντολογίας στην Ελλάδα δεν είναι στην πραγματικότητα προϊόντα αυτορρύθμισης (soft law). Αποτελούν κανονιστικές ρυθμίσεις (βλ. Κανονισμό ΕΣΡ, Κώδικα ΕΣΗΕΑ, Κώδικα Δεοντολογίας δικηγόρων), δηλαδή τυπικούς νόμους που επιβάλλονται με την παραδοσιακή μέθοδο, ύστερα από κάποια στοιχειώδη διαβούλευση. Δηλαδή υπό τον τύπο του Κώδικα Δεοντολογίας έρχεται το κράτος και θεσπίζει το κλασικό κρατικό δίκαιο, με τις κλασικές διαδικασίες, διώξεις, κυρώσεις κλπ. Hard law.

Αυτές είναι λύσεις που ανάγονται στην παλαιού τύπου διακυβέρνηση περιοχών της κοινωνικότητας. Σήμερα η εις βάθος δημοκρατία διασφαλίζεται με τη συμμετοχή στη ρύθμιση όσο και στη διασφάλιση της εφαρμογής της. Οι σημερινοί νομοθέτες σε διαστάσεις όπως το Διαδίκτυο δεν μπορούν να είναι οι αντιπρόσωποι των αντιπροσώπων, αλλά οι ίδιοι οι ενδιαφερόμενοι. Με συλλογικές διαδικασίες που τυγχάνουν της πιο άμεσης δυνατής έκφρασης και συνδιαρρύθμισης του δέοντος. Με διαμόρφωση "μαλακού δικαίου" που όταν ο εντοπισμός και η προβολή της τυχόν παραβίασής του είναι από μόνος του μια ιδιότυπη μορφή "ηθικής" κύρωσης.

Θα αναφέρω το παράδειγμα της TrustE, μιας αμερικανικής ΜΚΟ που δραστηριοποιείται ειδικά σε θέματα προστασίας της ιδιωτικότητας (και άλλα). Η ΜΚΟ έχει έναν κώδικα δεοντολογίας και όποιο σάιτ θέλει, πηγαίνει και εκούσια υποβάλλεται στον έλεγχο της TrustE. Αν βρεθεί ότι πληροί της προϋποθέσεις, κερδίζει ένα λόγκο πιστοποίησης, το οποίο θεωρείται σημαντικό όταν υπάρχει σε ένα site. Αυτό φυσικά είναι ένα κατόρθωμα της ίδιας της TrustE που έχει πείσει ότι είναι ένας αξιόπιστος αυτορρυθμιστικός φορέας, ώστε τα sites να θεωρούν τιμή τους να φέρουν την πιστοποίηση. Η απώλεια της πιστοποίησης είναι η ιδιότυπη "κύρωση" που λέγαμε και πιο πάνω.

Αντίστοιχα, για θέματα προσβολών - δυσφημήσεων κλπ, θα μπορούσε να επιλαμβάνεται ένας διαιτητής που να λύνει άμεσα και έγκυρα τις όποιες διαφορές. Αν μπορέσει ένας διαμεσολαβητής να κερδίσει με το κύρος τους τους "παίκτες" και να πείθει για την ορθότητα των κρίσεών του η αποτελεσματικότητά του μπορεί να είναι πολύ πιο άμεση από αυτή των κρατικών αρχών. Αν μπορώ να κατεβάσω άμεσα ένα συκοφαντικό δημοσίευμα με την επέμβαση του internet ombudsman γιατί να υποβληθώ στη δαπανηρή, χρονοβόρα και σκληρή λύση του δικηγόρου-εισαγγελέα-αστυνομικού-δικαστή; Νομίζω ότι η λύση αυτή είναι πολύ πιο συμφέρουσα και για τους ίδιους τους bloggers αλλά και για τις ατομικές ελευθερίες.

[Να σημειώσω ότι αυτορρυθμιστικός διαμεσολαβητής (και μάλιστα πολύ επιτυχημένος) έχει λειτουργεί εδώ και χρόνια στον τραπεζικό τομέα. Οι τράπεζες έχουν θεσπίσει τον Τραπεζικό Μεσολαβητή, ένα είδος Banking Ombudsman ο οποίος επιλύει διαφορές με καταναλωτές, ώστε να αποφεύγεται η χρονοβόρα και δαπανηρή προσφυγή στη δικαιοσύνη.]

Επαναφέρω και φέτος την πρόταση για σύνταξη κώδικα δεοντολογίας και θέσπιση αυτορρυθμιστικού οργάνου για την εφαρμογή του.

Να προλάβουμε πριν μας επιβληθεί κανένας "έξυπνος" νόμος όπως αυτός με τα φρουτάκια που απαγόρευσε συνολικά τα παιχνίδια μέσω ίντερνετ (και έπρεπε να περιμένουμε 3 χρόνια για να μας πει το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων ότι είναι αντίθετος στο κοινοτικό δίκαιο - αλλά και στην κοινή λογική).

Γιατί αν προλάβουμε θα έχουμε ήδη θεσπίσει ένα κεκτημένο που αν εφαρμόσουμε με πεποίθηση δικαίου (=έθιμο, το οποίο αποτελεί επίσημα πηγή του δικαίου, κατ' άρθρο 3 Αστικού Κώδικα) ο τυπικός νομοθέτης θα έχει την υποχρέωση να το σεβαστεί πριν ψηφίσει οτιδήποτε.


Σάββατο, Οκτωβρίου 28, 2006

Πρόσβαση στη δικογραφία της υπόθεσης του blogme.gr

Υπάρχει ένα ισχυρό έννομο συμφέρον των πολιτών του Διαδικτύου για πρόσβαση στο φάκελλο της δικογραφίας της υπόθεσης. Η κίνηση της σπάνιας αυτόφωρης διαδικασίας, όπως και η είδηση ότι ο μηνυτής είναι "δημόσιο πρόσωπο", ισχυροποιούν το δικαίωμα του κοινού για πληροφόρηση σε σχέση με τα στοιχεία της υπόθεσης για λόγους δικής τους προστασίας, αλλά και για λόγους διαφάνειας.

Στο προηγούμενο post τέθηκε η πρόταση αυτή στο τραπέζι. Υπήρξε σημαντική εκδήλωση ενδιαφέροντος τόσο στα σχόλια όσο και στο ηλεκτρονικό μου ταχυδρομείο. Διαβάστε το διάλογο που έγινε στο προηγούμενο post και εκφράστε τη γνώμη σας. Απαιτείται η τήρηση μιας κάποιας γραφειοκρατικής διαδικασίας, βεβαια, όπως και η ανάληψη υπευθυνότητας από τους ενδιαφερόμενους, καθώς πριν τη χορήγηση τα στοιχεία τους θα πρέπει να γνωστοποιηθούν και στον μηνυτή, σύμφωνα με τη νομοθεσία για την προστασία προσωπικών δεδομένων.

Υπάρχει επίσης και η μυστικότητα της ποινικής προδικασίας, το αντίθετο έννομο συμφέρον το οποίο θα πρέπει να πείσουμε την εισαγγελία ότι υποχωρεί ενόψει των ειδικών χαρακτηριστικών της υπόθεσης. Ο αρμόδιος εισαγγελέας θα μας πει "περιμένετε να βγει η απόφαση για να δείτε τι θα πει το δικαστήριο σχετικά". Εμείς θα πούμε ότι η απόφαση θα βγει το συντομότερο σε ένα χρόνο και μέχρι τότε πρέπει να ξέρουμε πως ερμήνευσαν τον νόμο οι αρμόδιοι λειτουργοί, ώστε να γνωρίζουμε κι εμείς πως πρέπει να προτατευθούμε. Θα ζητήσουμε να απαλειφθούν όσα στοιχεία κρίνονται περιττα για την ενημέρωση του κοινού, για να μην προσβληθούν δικαιώματα που σχετίζονται με την προστασία της ιδιωτικής ζωής των εμπλεκομένων.

Επίσης θα ζητήσουμε να μας χορηγηθούν στοιχεία με άδεια να τα δημοσιοποιήσουμε ευρύτερα, δηλαδή να προβούμε και σε χρήση πέραν της γνώσης. Θα εφαρμόσουμε για πρώτη φορά τον νέο νόμο 3448/2006 με τίτλο "Περαιτέρω χρήση πληροφοριών του δημόσιου τομέα", ο οποίος συμπληρώνει τις προηγούμενες διατάξεις απλής πρόσβασης στα δημόσια έγγραφα, χορηγώντας ειδικά στους πολίτες το δικαίωμα όχι απλώς να λαμβάνουν γνώση, αλλά και να χρησιμοποιούν (για εμπορικούς ή άλλους σκοπούς) τα δημόσια έγγραφα. Ο νόμος βασίζεται στην Οδηγία 2003/98 της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, την οποία μεταφέρει στο ελληνικό δίκαιο σχεδόν κατά γράμμα.
Με βάση το νόμο αυτόν η αίτηση πρέπει να απαντηθεί σε 20 μέρες. Αν απορριφθεί, έχουμε δικαίωμα αίτησης θεραπείας για επανεξέταση της αίτησης. Αν απορριφθεί εκ νέου υπάρχει δικαίωμα προσφυγής ενώπιον του Γενικού Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης.


Δεν θα είναι εύκολο βέβαια να πειστεί η εισαγγελία αλλά θα δώσουμε μάχη. Παρακαλώ τους νομικούς που ενδιαφέρονται να δηλώσουν το παρόν για να συζητηθούν τα τεχνικά ζητήματα.

Παρασκευή, Οκτωβρίου 27, 2006

Πρωτοβουλία για τη διαφάνεια

Επειδή το καλύτερο αντίδοτο για το φόβο είναι πάντοτε η γνώση κι επειδή βλέπουμε ανθρώπους να αρχίζουν να σκέφτονται σοβαρά το κατά πόσο είναι ασφαλής η ενάσκηση της ελευθερίας της έκφρασης στο Δίκτυο (αναμεταδόθηκε και το φαινόμενο απειλών για το γνωστό θέμα, περιμένουμε την αναφορά σε συγκεκριμένες περιπτώσεις όμως), νομίζω ότι αυτό που χρειάζεται είναι η ενημέρωση.

Παρόλο που η διαδικασία για την υπόθεση βρίσκεται σε επίπεδο προδικασίας, από την άλλη πλευρά μπορεί να υποστηριχθεί ισχυρό δικαίωμα της κοινής γνώμης του ελληνικού κυβερνοχώρου για σχετική ενημέρωση. Μπορεί, λοιπόν, να υποβληθεί μια αίτηση χορήγησης αντιγράφων της μήνυσης και όλων των σχετικών εγγράφων, με απάλειψη όσων στοιχείων δεν κρίνονται αναγκαία, πρόσφορα και αναλογικά για την ενημέρωση του κοινού. Έχει ιδιαίτερη σημασία να γίνουν γνωστοί οι ισχυρισμοί, τα επιχειρήματα, η αιτιολογία και κυρίως η νομική βάση που χρησιμοποιήθηκε στη συγκεκριμένη υπόθεση, καθώς η απόφαση που θα εκδοθεί θα αποτελέσει μία από τις πρώτες σχετικές αποφάσεις για το Διαδίκτυο και θα αποτελέσει ένα είδος "νομολογίας" (χωρίς φυσικά να αναπτύσσει τυπικά δεσμευτικότητα για άλλες υποθέσεις).

Προτείνω να κατατεθεί μια αίτηση για λήψη όλου του σχετικού έγγραφου υλικού, με υπογραφή όσο το δυνατόν περισσότερων ενδιαφερομένων. Νομίζω ότι είναι σκόπιμο. Πείτε τη γνώμη σας στα comments.

Φουρνίζοντας τη συλλογικότητα

Σκεφτόμουν κάτι μη άμεσα νομικό (συμβαίνει μερικές φορές). Έπρεπε να γίνει αυτή η σύλληψη για να γίνουν συνειδητά ορισμένα από τα πράγματα για τα οποία ορισμένοι γράφουν από την πρώτη μέρα και ενδεχομένως αντιμετωπίζονται ως γραφικοί (χτες ο Nonce μου έλεγε ότι στην αρχή νόμιζε πως το e-lawyer είναι ένα μπορχεσιανό ανέκδοτο).
Ατομικά δικαιώματα και ελευθερίες. Τόσο μακριά όσο κοντά, όταν μιλάμε για έκφραση και λόγο.
Αυτό που μου αρέσει περισσότερο είναι η αυτο-διαχείριση της είδησης και η ταυτόχρονη δύναμη του μέσου από "διωκώμενο" να μετατραπεί σε "καταγγελτικό": δεν είναι τυχαίο ότι για πρώτη φορά είδαμε κείμενα στα αγγλικά, απευθυνόμενα στο διεθνές κοινό, για ένα θέμα "δικού μας" διαδικτύου. Είμαι σίγουρος ότι ορισμένα παρατηρητήρια δικαιωμάτων θα έχουν ήδη τσιμπήσει την είδηση. Τα μεγάλα ΜΜΕ δεν νομίζω - το ενδιαφέρον τους περιορίζεται στη θεματολογία του Star.
Θα ήθελα ωστόσο να δω και το περι ου ο λόγος δημοσίευμα που έδωσε αφορμή για όλο αυτό. Και ελπίζω ο διάλογος να μην κρατήσει τρεις μέρες μόνο, όπως "όλα στην Ελλάδα".

Αυτόφωρο και ελευθερία του λόγου

Με ενημέρωσαν συνοπτικά για την υπόθεση που απασχόλησε χτες τη μπλογκόσφαιρα ως προς τη σύλληψη ενός προσώπου με την αυτόφωρη διαδικασία. Δεν έχω προλάβει να διαβάσω αναλυτικά όσα γράφηκαν, αλλά έχω μερικές προκαταρκτικές παρατηρήσεις:


1. Η δημοσίευση έργων του λόγου στο διαδίκτυο αποτελεί μορφή ενάσκησης του δικαιώματος της ελευθερίας της έκφρασης, το οποίο, όπως αναφέρει και το Σύνταγμα μπορεί να ασκείται γραπτά, προφορικά ή "δια του τύπου" (άρθρο 14§1).

2. Για την ποινική και αστική ευθύνη από δημοσιεύματα στο διαδίκτυο εφαρμόζεται αναλογικά η νομοθεσία για την ευθύνη όσων ασκούν την ελευθερία αυτή δια του τύπου.

3. Σύμφωνα με τη νομοθεσία αυτή, ο θιγόμενος έχει το δικαίωμα να εναγάγει (για αποζημίωση-αποκατάσταση) εκτός με τον συντάκτη του δημοσιεύματος και/ή τον διευθυντή-εκδότη του εντύπου. Αντίστοιχα, ως προς την ποινική ευθύνη του τύπου, ενέχεται και ο διεθυντής-εκδότης, αν υπάρχει συμμετοχή στο αδίκημα (η ποινική συνευθύνη δηλαδή δεν είναι "αντικειμενική", όπως η αστική, αλλά απαιτείται υπαιτιότητα και του εκδότη-διευθυντή, δηλ., δόλος ή αμέλεια).

4. Τα αδικήματα που τελούνται δια του τύπου είναι αυτόφωρα.

5. Η αντιστοιχία με τον εκδότη-διευθυντή μιας εφημερίδας είναι ατυχής αν εφαρμοστεί κατά γράμμα και όχι κατ' αναλογία στα διαδικτυακά μέσα ενημέρωσης. Ο έλεγχος της πληροφορίας δεν ενέχει το στοιχείο της αμεσότητας που μπορεί να αποκτά η προετοιμασία ενός έντυπου δημοσιεύματος ή μιας τηλεοπτικής εκπομπής. Εδώ υπάρχει αναμφίβολα ένα κενό δικαίου. Τα κενά του δικαίου καλυπτονται με "αναλογική εφαρμογή". Όχι με αυτούσια εφαρμογή. Και το καλύτερο από όλα, βέβαια, είναι τα κενά του δικαίου να καλύπτονται με την ειδική νομοθεσία, για να υπάρχει ασφάλεια δικαίου, σημαντική συνιστώσα της έννοιας του κράτους δικαίου. Ειδικά όταν πρόκειται για ποινικές διαδικασίες στις οποίες ελλοχεύουν σημαντικοί περιορισμοί συνταγματικών ελευθεριών.

6. Ωστόσο, η κατοχή και λειτουργία ενός διαδικτυακού μέσου ενημέρωσης συνιστά μια μορφή διαχείρισης "πηγής διακινδύνευσης". Αυτή η έννοια της διακινδύνευσης είναι που αντικειμενικοποιεί την αστική ευθύνη του εκδότη-διευθυντή, ανεξάρτητα δηλ. από το πταίσμα του. Για τον ίδιο λόγο υπεύθυνος είναι και ο ιδιοκτήτης ενός αυτοκινήτου σε ένα τροχαίο, ακόμη κι αν δεν είναι ο ίδιος οδηγός. Κι εδώ η ιδιότητα και μόνο του ιδιοκτήτη αυτοκινήτου τον καθιστά "αντικειμενικώς" υπεύθυνο, καθώς το ίδιο το αυτοκίνητοι θεωρείται "πηγή διακινδύνευσης" (σύμφωνα με το νόμο του 1911, σημειωτέον).

Το πιο σημαντικό απ' όλα όμως είναι ότι η κίνηση της αυτόφωρης διαδικασίας σπανιότατα κινείται για τα αδικήματα δια του τύπου. Οι εισαγγελείς διστάζουν στην πράξη να εκδόσουν σχετικά εντάλματα, ακριβώς λόγο της εντονότατης αμφιβολίας που υπάρχει για τη βασιμότητα της τέλεσης τους, ενόψει και του ότι η ελευθερία της έκφρασης αποτελεί ένα θεμελιώδες δικαίωμα και κάθε δίωξή της με συνοπτικές διαδικασίες εγείρει σοβαρές αμφιβολίες και ενεργοποιεί τα ανακλαστικά των πολιτών ενάντια στην λογοκρισία. Αναφέρθηκε ότι η σύλληψη αποτέλεσε μια υπόθεση ρουτίνας - από τη δική μου εμπειρία δεν μπορώ να συμφωνήσω. Η διαδικασία αυτή κινείται μόνο σε κραυγαλέες περιπτώσεις. Ακόμη κι όταν στρέφεται εναντίον δημοσίων προσώπων η προσβολή, οι λειτουργοί της δικαιοσύνης υποδεικνύουν στους δικηγόρους να αναμένουν την τακτική διαδικασία.

Αρκετοί ζητούν να δημοσιοποιηθεί το όνομα του "δημόσιου προσώπου" που φέρεται ότι ζήτησε την κίνηση της διαδικασίας. Αρχικά πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι η ποινική προδικασία καλύπτεται από μυστικότητα. Αυτό σημαίνει ότι ο νομικός μας πολιτισμός επιβάλλει την τήρηση του απορρήτου, τουλάχιστον μέχρι να οδηγηθεί η υπόθεση σε μια δημόσια συνεδρίαση, δηλ. στο ακροατήριο. Από την άλλη πλευρά, η σπανιότητα της κίνησης της διαδικασίας του αυτοφώρου για ένα αδίκημα που τελείται "δια του τύπου", δημιουργεί εύλογες υποψίες για κίνηση της διαδικασίας από ένα "δημόσιο πρόσωπο", όπως αναφέρεται. Η πραγματική επιρροή που μπορεί να έχει αυτο το δημόσιο πρόσωπο στην κίνηση μιας διαδικασίας, η οποία σπανίως διενεργείται στην πράξη, εγείρει ένα εύλογο ενδιαφέρον του κοινού να μάθει: α) αν όντως ο εγκαλών είναι δημόσιο πρόσωπο και β) ποιο είναι τελικά αυτο το δημόσιο πρόσωπο. Το εύλογο αυτο ενδιαφέρον συνδέεται με την αρχή της διαφάνειας, η οποία στην συγκεκριμένη περίπτωση υπερισχύει των δικαιωμάτων του εγκαλούντος για απόκρυψη του ονόματός του και τη θωράκιση πίσω από την αρχή της "μυστικότητας της διαδικασίας". Η αρχή της διαφάνειας αποτελεί κι αυτή ένα συνταγματικά προστατευόμενο αγαθό.

Ωστόσο, θα ήταν παράλογο να απαιτηθεί από τον διωκόμενο να προβεί ο ίδιος στη δημοσιοποίηση του ονόματος. Μην ξεχνάμε ότι είναι κατηγορούμενος και οφείλει να υπερασπιστεί τον εαυτό του ακολουθώντας τις συμβουλές του συνηγόρου του.Το αίτημα αυτό θα πρέπει να απευθυνθεί στις αρμόδιες αρχές, οι οποίες και αυτεπαγγέλτως θα όφειλαν στη συγκεκριμένη περίπτωση να δώσουν στην δημοσιότητα κάθε πληροφορία που, τηρουμένης της αρχής της αναλογικότητας, θα ικανοποιήσει το εύλογο ενδιαφέρον του κοινου για ενημέρωση.

Τέλος, η συγκεκριμένη περίπτωση αποδεικνύει για άλλη μια φορά ότι το διαδίκτυο, όσο κι αν κάποιοι εξακολουθούν να το βλέπουν ως ένα χώρο εκτός δικαίου, αποτελεί μια σφαίρα στην οποία εφαρμόζονται αναλογικά όλα τα γνωστά δικαιώματα και υποχρεώσεις κάθε πολίτη. Αυτή η αναλογικότητα, ωστόσο, η οποία βρίσκεται στη διακριτική ευχέρεια κάθε αρμόδιου οργάνου, είναι αρκετές φορές επικίνδυνη, καθώς θέτει σε αμφιβολία την ασφάλεια δικαίου που θα πρέπει να διέπει κάθε σύστημα δικαιωμάτων και υποχρεώσεων. Η αυτορρύθμιση είναι μια λύση, η οποία προτείνεται ολοένα και περισσότερο. Και την είχαμε προτείνει και από αυτό το μπλογκ παλαιότερα, αλλα δεν υποστηρίχθηκε.

Ωστόσο, σκεφτείτε: αν υπήρχε ένα αυτορρυθμιστικό όργανο που να έχαιρε της καθολικής εκτίμησης όχι μόνο των συμμετεχόντων και των ενδιαφερόμενων μερών, αλλά και της κοινωνίας, οι αποφάσεις του, ακόμη και μη δεσμευτικές και "σκληρού δικαίου" όπως των αστυνομικών και των εισαγγελέων, θα μπορούσαν να έχουν ακόμη και πιο σημαντικές επιπτώσεις για την εκτίμηση κάποιου εγκαλούμενου από την υπόλοιπη κοινωνία της πληροφορίας. Μία τέτοια απόφαση μαλακού δικαίου, σε αρκετές περιπτωσεις και πάντα δεδομένου του κύρους του αυτορρυθμιστικού οργάνου θα μπορούσε να προσελκύσει το ενδιαφέρον εκείνου που θεωρεί ότι θίγεται και να στραφεί εκεί, αντί στην αστυνομία. Δείτε το παράδειγμα του Τραπεζικού Διαμεσολαβητή, ενός οργάνου που αν και δεν παράγει δεσμευτικές αποφάσεις για τις τράπεζες, χαίρει της ευρύτατης εκτίμησης των πολιτών αλλά και των τραπεζών, ώστε οι πρώτοι να προτιμούν να στρέφονται σε αυτό αναζητώντας εξωδικαστική προστασία, η οποία ειναι πολύ πιο σύντομη και αποτελεσματική σε πολλές περιπτώσεις από την κλασική δικαστική προστασία. Το ίδιο ισχύει για κάθε θεσμό "Συνηγόρου" εφόσον στελεχώνεται βέβαια με το κατάλληλο προσωπικό και δεν λειτουργεί απλώς ως προπέτασμα καπνού.

Τέλος, ας αναλογιστούμε πόσο σημαντική είναι σήμερα στον κυβερνοχώρο η υπεύθυνη νομική συμβουλή από εξειδικευμένους επαγγελματίες. Μία παράμετρος την οποία λίγο πολύ δεν έχει γίνει συνειδητή η βαρύτητά της και πόσο στενά μπορεί να συνδεθεί με διακυβεύματα όπως η ελευθερία και η προστασία της προσωπικότητας κάθε πολίτη του διαδικτύου.

Παρασκευή, Οκτωβρίου 13, 2006

Εισηγήσεις ΣΥΝ και ΚΚΕ για την αναθεώρηση του Συντάγματος

Οι δύο πολιτικοί φορείς (ΚΚΕ-ΣΥΝ) κατέθεσαν στις 9 και τις 5.10.06 αντίστοιχα τις θέσεις τους για την επικείμενη αναθεώρηση.

Από τις θέσεις του ΚΚΕ σημειώνουμε:

- Απαγόρευση παραγωγής, απόκτησης και παραμονής πυρηνικών και χημικών όπλων στη χώρα μας.

- Κατάργηση της επιστολικής ψήφου!

- "Για όσο θα παραμένουμε στην ΕΕ, ενημέρωση από την κυβέρνηση και εξασφάλιση σύμφωνης γνώμης από τα αρμόδια όργανα της Βουλής, για κάθε πρόταση ή απόφαση που προωθείται για συζήτηση και απόφαση στα κοινοτικά όργανα. Μη εφαρμογή κοινοτικών αποφάσεων που δεν έχουν την έγκριση της ελληνικής Βουλής.

- Αντίθεση στην συνταγματική κατοχύρωση των ανεξάρτητων αρχών.

-Διακομματικός και κοινωνικός έλεγχος των ΜΜΕ από όργανο που δεν ελέγχεται από την Κυβέρνηση. Απαγόρευση ανάληψης δημόσιων έργων από ιδιοκτήτες και μετόχους ΜΜΕ.

-Εξασφάλιση απορρήτου προσωπικής ζωής και προστασία από την επεξεργασία προσωπικών πληροφοριών καθώς και απόλυτη απαγόρευση συλλογής συνδικαλιστικών και πολιτικών δεδομένων των πολιτών.

- Επαναφορά του άρθρου 25 στην προηγούμενη του 2001 μορφή του (σ.σ. μετά την αναθεώρηση 2001 σε αυτό το άρθρο προστέθηκε ρητά η κατοχύρωση του κοινωνικού κράτους δικαίου, της αρχής της διαπροσωπικής ενέργειας των δικαιωμάτων έναντι ιδιωτών καθώς και της αρχής της αναλογικότητας...).

-Κατάργηση της εισαγωγικής αναφοράς "στο όνομα της Αγίας Τριάδας"

-Κατάργηση του άρθρου 3 που ορίζει επίσημη θρησκεία.

- Κατάργηση της απαγόρευσης προσηλυτισμου και θρησκευτικού όρκου.

-Καθιέρωση αξιοκρατικού συστήματος προσλήψεων και κάθε υπηρεσιακής μεταβολής με κριτήρια αντικειμενικά, μετρήσιμα και κοινωνικά.

- Ενιαία σχέση εργασίας στο δημόσιο που να ειναι δημοσίου δικαίου (κατοχύρωση της μονιμότητας) και απαγόρευση προσλήψεων με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου.

Από τις θέσεις του ΣΥΝ σημειώνουμε:

- Ελάχιστος εγγυημένος μισθός και σύνταξη

-Εισαγωγή της έννοιας της προστασίας του περιβάλλοντος και της αειφορίας σε όλες τις ασκούμενες πολιτικές.

-Ενίσχυση ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων και αναγνώριση νέων που έχουν γεννήσει οι νέες συνθήκες και η διασφάλιση εγγυήσεων για αποτελεσματική εφαρμογή και θωράκισή τους με αγώγιμη αξίωση.

-Διάκριση και επαναπροσδιορισμός Κράτους-Εκκλησίας.

-Καθιέρωση απλής αναλογικής.

Παρασκευή, Οκτωβρίου 06, 2006

Προτάσεις για θεσμικές αλλαγές στη σχέση ΜΚΟ και Κράτους

Στη χτεσινή ημερίδα "ΜΚΟ και Σύνταγμα" που οργανώθηκε από το ΙΣΤΑΜΕ και το ΠΑΣΟΚ στην Αθήνα ο Γ.Παπανδρέου επανέλαβε ορισμένες από τις προτάσεις του κόμματός του όσον αφορά τις ΜΚΟ.
Εκτός από την υποστήριξη της συνταγματικής κατοχύρωσης της σχέσης, οι θεσμικές προτάσεις που ανέφερε ο Γ.Π. στην ομιλία του περιλαμβάνουν τρία ενδιαφέροντα σημεία:

- Δημιουργία Εθνικής Επιτροπής για την Κοινωνία των πολιτών δίπλα στον πρωθυπουργό

-Θεσμοθέτηση ειδικής Ανεξάρτητης Αρχής που θα έχει και το χαρακτήρα ενός Συνηγόρου των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων υποστήριξής τους

- Καθιέρωση σε όλο το φάσμα του κρατικού μηχανισμού εταιρικών συνεργασιών μετάξύ υπουργείων και τοπικής αυτοδιοίκησης από τη μία πλευρά και ΜΚΟ από την άλλη.

Ως προς την πρώτη πρόταση, οι Εθνικές Επιτροπές παρά τω πρωθυπουργώ (όπως η Επιτροπή για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, η Επιτροπή Βιοηθικής και η Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας) αποτελoύν καθαρά συμβουλευτικά όργανα του κράτους, με γνωμοδοτικές αρμοδιότητες. Όταν υπάρχει μια ανεξάρτητη αρχή στον ίδιο τομέα, καλό είναι να μην διασπάται η γνωμοδοτική αρμοδιότητα σε περισσότερα όργανα.
Ως προς τη δεύτερη πρόταση, η ανεξάρτητη αρχή για την πιστοποίηση, το μητρώο, τα παράπονα των πολιτών κατά των ΜΚΟ είναι μια ενδιαφέρουσα πρόταση. Η πρόταση αυτή έχει διατυπωθεί για τις ΜΚΟ της νότιας Αφρικής και στο άρθρο "The potential for an independent Regulatory Authority for NGOs in South Africa", της Yvonne Morgan (The international Journal of Not-for-Profit Law, Vol. 7, Issue 3, June 2005).
Στο άρθρο αναλύονται τα συν και τα μείον της ανεξάρτητης αρχής για τις ΜΚΟ.
Ωφέλη:

-Η Αρχή προωθεί την ορθή διοικητική συμπεριφορά (good administration), λειτουργώντας ως μηχανισμός πιστοποίησης
- Αποτελεί μηχανισμό υποδοχής καταγγελιών
-Προλαμβάνει τις αλληλεπικαλύψεις εκθέσεων των ΜΚΟ
-Συνιστά κοινή αποθήκη δεδομένων που συλλέγουν οι ΜΚΟ και τις διαθέτει στο κοινό
-Απορροφά αρμοδιότητες που υπάγονται σε διαφορετικά κυβερνητικά κλιμάκια (π.χ. μητρώα σε κάθε υπουργείο)
-Παρέχει οικονομικές πληροφορίες γεγονός που περιορίζει το ξέπλυμα χρήματος


Προκλήσεις:

- Δεν θα επιλέξουν όλες οι ΜΚΟ να εγγραφούν
-Η εποπτεία μπορεί να είναι χρονοβόρα και ακριβή.
- Απαιτείται η συναίνεση του τομέα
- Οι κυβερνητικές αρχές πρέπει να αποποιηθούν αρμοδιοτήτων.
- Χρειάζεται όμως κρατικές πιστώσεις
- Απαιτείται εναρμόνιση του ηλεκτρονικού format παροχής των πληροφοριών
Η πρόταση του ΠΑΣΟΚ όμως επιλέγει το μοντέλο Ombudsman, δηλαδή ανεξάρτητη αρχή χωρίς νομικά δεσμευτικό αποφασιστικό χαρακτήρα, αλλά με διαμεσολαβητικές λειτουργίες.
Το μοντέλο Ombudsman είναι όντως το ενδεικνυόμενο ως προς τις καταγγελίες. Ωστόσο δεν νομίζω ότι ενδείκνυεται ο θεσμός να αναπτυχθεί ως κρατικό όργανο εποπτείας, αλλά θα ήταν πολύ πιο συμβατό με τη φύση των ΜΚΟ η δημιουργία ενός Συνηγόρου ως οργάνου αυτορρύθμισης. Το μοντέλο λειτουργεί στον τραπεζικό τομέα, όπου οι τράπεζες συνέστησαν το θεσμό του Τραπεζικού Μεσολαβητή (και λίγο παλαιότερα ο Μεσολαβητής Κεφαλαιαγοράς για τον τομέα του χρηματιστηρίου που απορροφήθηκε πέρσι από τον Τραπεζικό Μεσολαβητή). Ναι λοιπόν στο Συνήγορο ΜΚΟ, αλλά όχι ως κρατική ανεξάρτητη αρχή (hard law solution), αλλά ως αυτορρυθμιστικό όργανο που θα συγκροτηθεί με πρωτοβουλία και οργάνωση των ίδιων των ΜΚΟ.
Εξάλλου, υπάρχει και το θέμα της ενδεχόμενης επέκτασης του Συνηγόρου του Πολίτη στην εποπτεία ΜΚΟ που αναλαμβάνουν κατ' ανάθεση δράσεις στη δημόσια σφαίρα (βλ. προηγούμενο post). Αν μια τέτοια μεταρρύθμιση συντελεστεί, θα υπάρξουν αναπόφευκτα αλληλεπικαλύψεις αρμοδιοτήτων με την άλλη ανεξάρτητη αρχή που προτείνει το ΠΑΣΟΚ. Ο αυτορρυθμιστικός Συνήγορος θα αποτρέψει τέτοια προβλήματα.
Η τρίτη από τις προτάσεις του ΠΑΣΟΚ, όμως, είναι σίγουρα η πιο πρωτοποριακή. Αυτή που υπόσχεται τη συμμετοχική δημοκρατία ως εμβάθυνση κι όχι ως εξαγγελία: εταιρικές σχέσεις δημόσιου φορέα και ΜΚΟ. Το κράτος που υποχρεούται να συνεργαστεί με την Κοινωνία Πολιτών. Μία τέτοια περίπτωση θα είναι π.χ. η συνεργασία του Υπουργείου Περιβάλλοντος με τις περιβαλλοντικές οργανώσεις, σε επίπεδο π.χ. ανταλλαγής πληροφοριών. Οι ΜΚΟ μπορούν να έχουν τις δικές τους πηγές πληροφόρησης και να τις παρέχουν στα κρατικά όργανα προκειμένου να ασκούνται με πιο ευέλικτο τρόπο οι αρμοδιότητες. Σε μεγαλύτερο βάθος, η παρακολούθηση που ασκούν οι ΜΚΟ στους θεματικούς τους τομείς (monitoring) μπορούν να κατατείνουν σε αξιολόγηση του κρατικού μηχανισμού, με έκδοση Ετήσιων Εκθέσεων. Πιο δραστικά: η ανάθεση σε ΜΚΟ ενεργειών όπως η αποναρκοθέτηση και δομικών αλλαγών όπως η αποασυλοποίηση. Πιο πολιτικά: η απευθείας κατάθεση νομοθετικών προτάσεων από ΜΚΟ στη Βουλή (χωρίς τη μεσολάβηση βουλευτή) και η υποχρεωτική συζήτησή της.
Στην πραγματικότητα η συνεργασία ΜΚΟ - κράτους μπορεί να αποφέρει σημαντική αποφόρτιση, καθόλου αδιάφορη ενδεχομένως για έναν υπουργό. Επίσης, η εμβάθυνση της συνεργασίας ενδέχεται να "συμφέρει" και την κυβέρνηση γιατί σημαίνει επιμερισμό της πολιτικής ευθύνης ανάμεσα σε σκληροπυρηνικό κράτος (διοικητικές δομές) και συμμετοχικό κράτος (κοινωνία των πολιτών).

Τετάρτη, Οκτωβρίου 04, 2006

Ποιός δεν θέλει τις ΜΚΟ στο Σύνταγμα;

Τον τελευταίο χρόνο, μία σύμπραξη στην οποία συμμετέχουν πάνω από 700 Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις που δραστηριοποιούνται στον ελληνικό χώρο έχει προωθήσει ενεργά ένα ζήτημα συνταγματικού ενδιαφέροντος. Την εισαγωγή, κατά την επικείμενη συνταγματική αναθεώρηση, μίας διάταξης στον καταστατικό χάρτη, με την οποία να διασφαλίζεται ότι το κράτος σέβεται τη δράση της Κοινωνίας των πολιτών, σέβεται και συνεργάζεται με τις Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις.

Υπό το γενικό τίτλο "ΜΚΟ στο Σύνταγμα", αυτή η Καμπάνια έχει προωθήσει με επαφές σε ανώτατο επίπεδο το αίτημα. Με την υποστήριξη σημαντικών επιστημόνων από το χώρο του συνταγματικού και του διοικητικού δικαίου (Δ.Τσάτσος, Ν. Αλιβιζάτος, Σ.Τσακυράκης, Α.Μακρυδημήτρης, Λ.Παπαδοπούλου) το αίτημα έγινε κατ' αρχήν δεκτό από τους κορυφαίους πολιτικούς φορείς του Κοινοβουλίου. Το ΠΑΣΟΚ στην επίσημη πρόταση για την αναθεώρηση πρότεινε ευθέως το θέμα και η ΝΔ πρότεινε μια διάταξη για τον εθελοντισμό στο άρθρο 16. Ο Συνασπισμός επίσης υποστηρίζει το αίτημα, χωρίς να έχει καταθέσει ακόμη στη Βουλή επίσημη πρόταση. Το ΚΚΕ δεν συμμετέχει με πρόταση στην αναθεωρητική διαδικασία.

Σημειωτέον ότι και το Σχέδιο Συνθήκης για την θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης περιέχει αναφορά στην Κοινωνία των πολιτών, συνδέοντας την μάλιστα με την αρχή της διαφάνειας και της χρηστής διακυβέρνησης:

Άρθρο Ι-50 § 1 Προκειμένου να προωθήσουν τη χρηστή διακυβέρνηση και να διασφαλίσουν τη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών, τα θεσμικά και λοιπά όργανα και οι οργανισμοί της Ένωσης διεξάγουν τις εργασίες τους όσο το δυνατόν πιο ανοιχτά.

Μέλη του Συντονιστικού της Καμπάνιας συναντήθηκαν πριν 2 εβδομάδες με το Συνήγορο του Πολίτη στον οποίο μάλιστα πρότειναν, στις περιπτώσεις που οι ΜΚΟ αναπτύσσουν δραστηριότητα σε συνεργασία με κρατικούς φορείς (λ.χ. στον τομέα της αποασυλοποίησης), η εποπτεία του Συνηγόρου για την πάταξη της κακοδιοίκησης να επεκτείνεται και στη δράση των ίδιων των ΜΚΟ. Ο Συνήγορος κ. Γιώργος Καμίνης κατ' αρχήν ήταν θετικός με αυτήν την ιδέα. Όπως και με τη σκέψη της συνεργασίας με ορισμένες ΜΚΟ οι οποίες δραστηριοποιούνται σε τομείς της αρμοδιότητάς του (π.χ. προστασία ατομικών δικαιωμάτων έναντι του κράτους). Μια αντίστοιχη συνάντηση, καθαρά ενημερωτικού χαρακτήρα, έγινε επίσης με τον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή, Καθηγητή κ. Νικηφόρο Διαμαντούρο.

Και, ξαφνικά, στη δεύτερη συνεδρίαση της Επιτροπής της Βουλής για την Αναθεώρηση (27.9.06) διαβάζουμε:

"Π.ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: (...) Χρειάζεται κάτι στο συνταγματικό μας κείμενο, για να έχουμε ενίσχυση των μη κυβερνητικών οργανώσεων; Αν θέλουμε να κάνουμε κάτι περισσότερο, το κάνουμε. Γιατί να το βάλουμε στο Σύνταγμα; Γιατι να κάνουμε άλλωστε αυτήν την διάκριση μεταξύ ενώσεων προσώπων; Μήπως άραγε με το να κάνουμε αυτή τη διάκριση, αφήνουμε άλλες κατηγορίες, που και αυτές μπορούσαν να έχουν αυξημένη προστασία; Γιατί μόνο οι μη κυβερνητικές οργανώσεις σ' αυτήν την περίπτωση; (...) Και το κυριότερο -το ξανατονίζω- τι είναι αυτό που μας εμποδίζει από το Σύνταγμα να συνεργαστούμε περισσότερο σε συγκεκριμένους τομείς, να ενισχύσουμε περισσότερο τις μη κυβερνητικές οργανώσεις; Πάλι θα έλθουν να μας πουν -και θα είναι άδικο- ότι κάτι υπάρχει στο Σύνταγμα που εμποδίζει να έχουμε τη συνεργασία που πρέπει. Δεν την είχαμε; Παραπονέθηκε κάποια η κυβερνητική οργάνωση ότι η συνεργασία της με την Ελλάδα είναι τέτοια, ώστε χρειάζεται συνταγματική κατοχύρωση κάποιων θέσεων και δικαιωμάτων των μη κυβερνητικών οργανώσεων;
(...)
Σ.ΜΑΝΟΣ: (...) Σε ό,τι αφορά τις μη κυβερνητικές οργανώσεις, συμμερίζομαι, αντιθέτως, τα όσα είπε ο κ. Παυλόπουλος. Δεν νομίζω ότι χρειάζεται, δεν πρέπει να περιληφθεί τέτοια ρύθμιση.
(...)
Ν.ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ: (...) Είμαι εξ εκείνων που υποστηρίζουν ότι πρέπει να διευρυνθεί η βάση της ελληνικής δημοκρατίας, από πλευράς θεσμικών προβλέψεων, όχι μόνο οι προβλεπόμενοι πυλώνες της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, τα κόμματα, η αυτοδιοίκηση, ο εργατικός συνδικαλισμός, αλλά και τα κοινωνικά κινήματα, οι οργανώσεις πολιτών, οι ενώσεις πολιτών για τα δικαιώματα, για το περιβάλλον, για τους μετανάστες, για τα δικαιώματα των γυναικών, για την προστασία του παιδιού, για την αντιμετώπιση όλων των κοινωνικών προβλημάτων. Ναι, διεύρυνση της αναγνώρισης της βάσης της δημοκρατίας, κοινωνικά κινήματα, ενώσεις πολιτών, μη κυβερνητικές οργανώσεις, αλλά πάλι δεν αντιλαμβάνομαι γιατί αυτή η επιμεριστική αναφορά στις μη κυβερνητικές οργανώσεις.
Οι μη κυβερνητικές οργανώσεις συνήθως δορυφοροποιούνται περί τους κρατικούς άξονες. Αν θέλετε να προχωρήσουμε σε κατοχύρωση της συμμετοχής στην κοινωνική και πολιτική βάση της δημοκρατίας των κοινωνικών κινημάτων, των ενώσεων των πολιτών, των μη κυβερνητικών οργανώσεων, των εθελοντικών οργανώσεων, για όλο αυτό το ευρύ φάσμα προβλημάτων, τότε να είναι σαφές ότι θα πρέπει να υπάρξουν προβλέψεις, ώστε αυτές να μη γίνονται κρατικοδίαιτες, ώστε αυτές να μην είναι ο στρατός του κάθε Υπουργού ή της κάθε κυβέρνησης, που χρηματοδοτείται από αδιαφανή κονδύλια. Και θα έπρεπε κάποτε να υπάρξει λογαριασμός. Και από εσάς, κύριοι της Κυβέρνησης, και από εσάς του ΠΑ.ΣΟ.Κ..."
Δίνεται έτσι η εντύπωση πως δεν έχει γίνει αντιληπτό ότι η κλασική διάκριση δημόσιο-ιδιωτικό διέρχεται στη φάση ιδιοτελές/προσωποπαγές-ανιδιοτελές/κοινωφελές. Ότι το δίπολο άμεση-έμμεση δημοκρατία τέμνεται από ένα νέο συγκερασμό: την συμμετοχική δημοκρατία.
Η μεταβολή που επέρχεται από την ολοένα μεγαλύτερη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών σε περιοχές που κάποτε θεωρούνταν αποκλειστική αρμοδιότητα του κράτους είναι μια πολιτική όσμωση. Μία πραγματικότητα, η οποία δεν επιδέχεται ανατροπές. Η συνταγματική προλείανση δεν θα είναι "επιβεβαιωτικού", αλλά θετικού και εκμοντερνιστικού χαρακτήρα. Το κράτος πρέπει να έχει υποχρέωση (και όχι "διακριτική ευχέρεια")
  • να σέβεται τη δράση της Κοινωνίας των Πολιτών, χωρίς να εγείρει γραφειοκρατικά και άλλα εμπόδια (π.χ. όταν ζητείται πρόσβαση σε δημόσια έγγραφα δημοσίου ενδιαφέροντος)
  • να προωθεί θετικά τις δραστηριότητές της, με παροχή κάθε απαραίτητου μέσου και φυσικά με πλήρη διαφάνεια (όχι μόνο επιχορηγήσεις, αλλά και υλικό του κρατικού μηχανισμού)
  • να συνεργάζεται με τις ΜΚΟ, στο επίπεδο που αυτές αναλαμβάνουν δράσεις τις οποίες το κράτος δεν θέλει ή δεν μπορεί να αναλάβει (π.χ. αποναρκοθέτηση).

Αυτές οι μεταβολές ανάγονται στην πρωτογενή κανονιστική ύλη που εξ ορισμού ανήκει σε ένα συνταγματικό κείμενο, στο μέτρο που προστίθενται νέες θεμελιώδεις κρατικές υποχρεώσεις και φροντίδες. Ο κοινός νόμος μόνο εξειδικευτικά του συνταγματικού κεκτημένου μπορεί να λειτουργήσει.

Σκέψεις και προτάσεις σαν κι αυτές θα ακουστούν την Πέμπτη 5 Οκτωβρίου 2006 στην Ημερίδα "Κοινωνία των Πολιτών - ΜΚΟ και ΣΥΝΤΑΓΜΑ" που θα λάβει χώρα από τις 10.00 π.μ. - 17.00 μ.μ. στο ξενοδοχείο Athens imperial hotel, υπό την αιγίδα του ΠΑΣΟΚ και του ΙΣΤΑΜΕ. Ας μη μας σοκάρει το κομματικό της διοργάνωσης: όλοι θέλουν τις ΜΚΟ. Δεν ανήκουν στο ΠΑΣΟΚ, στη ΝΔ, στον ΣΥΝ ή στο ΚΚΕ. Το ενδιαφέρον είναι στα ζητήματα που θα συζητηθούν εκεί, όπως:

- Η πολιτική των ΜΚΟ από σήμερα, μέχρι το 2013. Διαρκείς Επιτροπές Διαβούλευσης.

- ΜΚΟ και διακυβέρνηση. Τα εφαρμοσμένα παραδείγματα άσκησης δημόσιας εξουσίας κατ' ανάθεση.

- ΜΚΟ και κράτος. Εταιρικές σχέσεις - διαβούλευση - monitoring.

- Τρίτος Τομέας, κοινωνική οικονομία. 4ο ΚΠΣ και ΜΚΟ.

- ΜΚΟ, κόμματα και πολιτική. Διακριτοί ρόλοι.

- Η συμμετοχή των ΜΚΟ στον σύγχρονο παγκοσμιοποιημένο κόσμο - μία νέα παγκοσμιοποιημένη κοινωνία των πολιτών οικοδομείται. Ομπρέλες, Δίκτυα, διεθνείς οργανώσεις, διεθνείς δράσεις, διεθνείς σχέσεις. Ανθρωπιστική - αναπτυξιακή βοήθεια.

- ΜΚΟ και επιχειρήσεις. Κοινωνικός ρόλος των επιχειρήσεων. Εταιρικές κοινωνικές σχέσεις.

- Τοπική αυτοδιοίκηση και ΜΚΟ. Σχέσεις συνευθύνης.

- Ηλεκτρονική δημοκρατία - διαδικτύωση - διαβούλευση

Θα παρακολουθήσουμε αυτήν την εκδήλωση, όπως και την εκδήλωση κάθε άλλου φορέα (πολιτικού ή μη) σχετικά με το θέμα. Γιατί τα ζητήματα σχετίζονται τελικά με την ποιότητα και την εμβάθυνση της δημοκρατίας όχι ως μορφής ενάσκησης εξουσίασης, αλλά ως περιεχόμενο αυτοοργάνωσης.

Τρίτη, Οκτωβρίου 03, 2006

Παρακολουθείστε ζωντανά την συζήτηση στην Ευρωβουλή για τα προσωπικά δεδομένα!

Με άριστη ποιότητα εικόνας και ήχου, η ιστοσελίδα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου παρέχει τη δυνατότητα να παρακολουθήσει κανείς την συζήτηση για την υποκλοπή προσωπικών δεδομένων ευρωπαίων πολιτών από τις ΗΠΑ (υπόθεση τραπεζικής συνεργασίας SWIFT).

http://www.europarl.europa.eu/eplive/public/freetext_page_webstreaming/default/default_el.htm


Η μετάδοση θα ξεκινήσει στις 10.00 π.μ. ώρα Ελλάδος, ενώ ανάμεσα στους ομιλητές θα είναι:

- ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας κ. Jean Claude Trichet (10.25-10.40)

- o Πρόεδρος της Ομάδας προστασίας προσωπικών δεδομένων (εκπρόσωποι ευρωπαϊκών Ανεξάρτητων Αρχών) κ. Peter Schaar (11.45-11.55)

- o Ευρωπαίος Επόπτης Προστασίας Δεδομένων κ. Peter Hustinx (12.05-12.155)

Δευτέρα, Οκτωβρίου 02, 2006

Παράνομες από σήμερα οι πτήσεις από/προς Αμερική

Έληξε χτες η προθεσμία που είχε τάξει το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων στα κοινοτικά όργανα προκειμένου να αντικαταστήσουν την νομοθεσία για τη διαβίβαση δεδομένων επιβατών προς τις ΗΠΑ. Η ισχύουσα νομοθεσία κηρύχθηκε ως αντίθετη στη Συνθήκη της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και γι' αυτό το Δικαστήριο έδωσε ένα διάστημα 90 ημερών προκειμένου να υπογραφεί η νέα νομοθεσία.

Ωστόσο, οι διαπραγματεύσεις με την αμερικανική πλευρά δεν έχουν ακόμη ολοκληρωθεί. Σε μια ανακοίνωσή της χτες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είπε ότι συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις, με σκοπό να κλείσει το θέμα περί τις 8/10/06. Μέχρι τότε εφαρμόζουν το υφιστάμενο και παράνομο καθεστώς. Εκπρόθεσμα. Τι έκαναν από τα τέλη Μαϊου που βγήκε η απόφαση του ΔΕΚ;

Παρασκευή, Σεπτεμβρίου 29, 2006

Πρόστιμο από την Αρχή Προστασίας Δεδομένων για τις κάμερες της ΕΛΑΣ

Ύστερα από τρεις αποφάσεις όπου έτασσε αυστηρές προθεσμίες και προϋποθέσεις για τη λειτουργία των καμερών της ΕΛΑΣ και ύστερα από την προσβολή της απόφασης στο Συμβούλιο της Επικρατείας εκ μέρους του Υπουργείου Δημοσίας Τάξεως, η Αρχή Προστασίας Δεδομένων αποφάσισε να προχωρήσει σε πρόστιμο.

Η Αρχή επέβαλε το πρόστιμο, αφού πρώτα διέγνωσε τις εξής παραβάσεις στο σύστημα του κλειστού κυκλώματος:

α) Στις 49 κάμερες που προϋπήρχαν του συστήματος C4I δεν είχε εγκατασταθεί λογισμικό απόκρυψης εικόνων.
β) Ορισμένες από τις κάμερες που θα έπρεπε να μην λειτουργούν και συγκεκριμένα οι κάμερες αρ. 149, 150, 151, 165, 177, 178, 180, 186, 188, 189, 227, 275 και 285 ήταν ενεργές.
γ) Ο χρόνος τήρησης των λαμβανόμενων εικόνων υπερέβαινε τις 7 ημέρες.

Η απάντηση της ΕΛΑΣ ήταν ότι:



(α) ότι εκ των υστέρων προέβη στην απενεργοποίηση των αναφερόμενων στην απόφαση αρ. 58/2005 καμερών οι οποίες δεν χρησιμοποιήθηκαν επιχειρησιακά και


(β) ότι από τον Ιούλιο 2006 δεν πραγματοποιείται αποθήκευση εικόνας στο σύστημα.


Έτσι η Άρχή, επειδή διαπίστωσε την παραβίαση, αλλά αναγνωρίζοντας ότι από την ακρόαση των εκπροσώπων της ΕΛΑΣ κατά τη συζήτηση της υπόθεσης, είχαν ληφθεί τα μέτρα για την άρση των παραβιάσεων, επέβαλε πρόστιμο ύψους... 3.000 ευρώ!


Όλη η απόφαση βρίσκεται εδώ:


http://www.dpa.gr/Documents/Gre/Apofaseis/57_06_anonym.doc



Παρατηρήσεις:

1. Γιατί η Αρχή "πείθεται" τόσο εύκολα ότι η ΕΛΑΣ όντως ήρε της παραβάσεις, βασιζόμενη μόνο σε αύτά που είπαν οι εκπρόσωποι της; Κανονικά θα έπρεπε να διενεργηθεί εκ νέου έλεγχος για να αποδειχθεί η αλήθεια των ισχυρισμών τους.

2. Το πρόστιμο των 3.000 ευρώ είναι πραγματικά μία αστεία διοικητική κύρωση, ειδικά λόγω του ότι θα υποχρεωθεί η μία δημόσια υπηρεσία (ΕΛΑΣ) να πληρώσει ένα πρόστιμο σε μια άλλη δημόσια υπηρεσία (Αρχή).

Η Αρχή έχει την εξουσία από το Ν.2472/1997 να διατάξει πολύ πιο ουσιαστικές κυρώσεις που εγγυώνται την πραγματική προστασία των θεμελιωδών ελευθεριών. Το πρόστιμο από μία δημόσια αρχή σε μία άλλη, όσο υψηλό και να είναι, δεν διασφαλίζει απολύτως τίποτα. Δεν θα το πληρώσει κανένας υπάλληλος και κανένας διοικητής. Μιλάμε για μετατόπιση χρημάτων από το δημόσιο ταμείο.

Η Αρχή κανονικά έπρεπε να διατάξει ως κύρωση την καταστροφή όλων των δεδομένων που συλλέχθηκαν με τις διαπιστούμενες παραβιάσεις, ώστε να εγγυηθεί την ουσιαστική και πραγματική διασφάλιση των ατομικών δικαιωμάτων που διακυβεύονται από αυτές τις παραβάσεις.

Όσο η Αρχή δεν τολμά να ασκήσει τις ευρείες αρμοδιότητες που της έχουν ανατεθεί από την εθνική και κοινοτική νομοθεσία και όσο επιβάλλει τόσο αστείες και ατυχείς κυρώσεις στις μεγάλες περιπτώσεις προσβολής των ατομικών ελευθεριών, θα καταγράφεται στη συνείδηση της κοινής γνώμης ως προπέτασμα καπνού και ως μηχανισμός "νομιμοποίησης" των παρανομιών της δημόσιας εξουσίας και όχι ως θεματοφύλακας της προστασίας προσωπικών δεδομένων.

Τρίτη, Σεπτεμβρίου 05, 2006

Τηλεοπτική προσφορά δανεισμού μήτρας

Το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης ασχολήθηκε με την περίπτωση μιας γυναίκας, η οποία εμφανίστηκε σε εκπομπή και αφού ανέφερε τα οικονομικά της προβλήματα, δήλωσε ότι διαθέτει το σώμα της για κυοφορία (παρένθετη μητρότητα).

http://www.esr.gr/media/367-2006.pdf

Το Συμβούλιο επέβαλε στον τηλεοπτικό σταθμό την κύρωση της σύστασης. Αξίζει να παρατηρηθεί ότι κατά τη μειοψηφούσα γνώμη του Προέδρου και του Αντιπροέδρου του ΕΣΡ, δεν υπήρχε πρόβλημα, αφού η γυναίκα εμφανίστηκε "πλάτη" και "δεν μπορούσε να προσδιοριστεί η ταυτότητά της" και επειδή το αντικείμενο της εκπομπής δεν ήταν ο δανεισμός μήτρας, αλλά η οικονομική δυσπραγία της γυναίκας. Λες και το πρόβλημα ήταν τα προσωπικά δεδομένα αυτής της γυναίκας και όχι το περιεχόμενο της πρότασης που έκανε εμμέσως - από απελπισία.

Δευτέρα, Αυγούστου 28, 2006

Γερμανικό debate για την ανωνυμία στο Internet

Κατόπιν αποτροπής τρομοκρατικών επιθέσεων σε τραίνα, ανοίγει στη Γερμανία περίοδος περίσκεψης για τη ανωνυμία στο Ίντερνετ. O υπουργός δικαιοσύνης του κρατιδίου Schleswig-Holstein προειδοποίησε σχετικά μια εταιρία που παρέχει υπηρεσίες ανώνυμης πλοήγησης στο διαδίκτυο.
Μία μορφή προώθησης της προστασίας δεδομένων έχει μετατραπεί σε "μία πρόσκληση για εγκληματίες... διακινητές παιδικής πορονογραφίας ή τρομοκράτες." Ο υπουργός είπε ότι "κρατική χρηματοδότηση για ένα σχέδιο που επιτρέπει στους τρομοκράτες και εγκληματίες κάθε είδους να κρύβονται δεν μπορεί να δικαιολογηθεί".
Η τάση αντι-ανωνυμίας απασχόλησε μία συνάντηση της Φινλανδικής Προεδρίας της ΕΕ με τις μελλοντικές Προεδρείες της Γερμανίας, της Προτογαλίας, της Σλοβενίας και της Γαλίας με τον Επίτροπο Φρατίνι και το υπουργείο εσωτερικών του Η.Β. Οι συμμετέχοντες είπαν την προηγούμενη εβδομάδα ότι θα αποκαταστήσουν το διαδίκτυο από ένα περιβάλλον φιλόξενο σε τρομοκράτες και αυτούς που προσπαθούν να φανατίσουν τους νέους, να διαδώσουν μηνύματα μίσους και σχέδια μαζικής καταστροφής". Πολιτικοί στην Γερμανία παίρνουν μέρος σε ένα debate για μια προτεινόμενη αντιτρομοκρατική βάση δεδομένων, πιθανή επέκταση των μέτρων βιντεοεπιτήρησης και στενότερης παρακολούθησης στο Internet. "Πρέπει να ενισχύσουμε τον έλεγχο του Internet", είπε ο υπουργός εσωτερικών της Γερμανίας Wolfgang Schauble στην εφημερίδα Die Zeit.

Δευτέρα, Αυγούστου 21, 2006

Δημιουργία προφίλ επιβατών πτήσεων στην ΕΕ

Οι υπουργοί της ΕΕ επιθυμούν οι αερομεταφορείς να παρέχουν εκτεταμένες λίστες επιβατών για όλες τις πτήσεις, τόσο εντός όσο και εκτός της Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένων των εγχώριων αερογραμμών. Αυτες θα ελέγχονται κατά το check in, αντί για το βιομετρικό διαβατήριο (σκανάρισμα ίριδας ή δακτυλικού αποτυπώματος).

Η υποχρέωση διαβίβασης εκτεταμένων δεδομένων επιβατών είναι ήδη ένα προαπαιτούμενο των πτήσεων για τις ΗΠΑ, τον Καναδά και την Αυστραλία, αλλά η αποτελεσματικότητά του έχει ελεγχθεί μέχρι στιγμής μόνο στη Βρετανία σε μικρή κλίμακα. Αρχικά, οι αερομεταφορείς οφείλουν να δώσουν on-line προσωπικά δεδομένα των επιβατών κατά το κλείσιμο των θέσεων και συμπληρωματικά, κατά το check-in.

Το νέο σύστημα θα επιτρέπει να ελέγχονται ονόματα σε συνάρτιση με λίστες υπόπτων για τρομοκρατικά κτυπήματα και καταζητούμενους εγκληματίες, όπως και στην ανάπτυξη ενος "profiling system", το οποίο όμως χρειάζεται μεγαλύτερη περισυλλογή. Ο Επίτροπος Frattini είπε χτες ότι τέτοιες δημιουργίες προφίλ δεν θα βασίζονται στο θρήσκευμα ή την εθνική καταγωγή αλλά επιβεβαίωσε ότι υπήρχε μία σχετική συζήτηση στην Ευρώπη για τη χρήση τέτοιων μεθόδων. Η προθεσμία για μια σχετική Οδηγία για την ανταλλαγή και ανάλυση μητρώων επιβατών πτήσεων είναι τον επομενο χρόνο. Η σχετική εργασία θα ξεκινήσει μετά την σύναψη της Συμφωνίας ΕΕ-ΗΠΑ τον Οκτώβρη.

Πέμπτη, Ιουλίου 20, 2006

Δικαστήριο επιτρέπει σε μητέρα να κυοφορήσει το παιδί της κόρης της!

Το Μονομελές Πρωτοδικείο Κορίνθου επέτρεψε να εμφυτευθούν σε μια 52 χρονη ωάρια της 29χρονης κόρης της, γονιμοποιημένα εξωσωματικά με το σπέρμα του συζύγου της τελευταίας.
Το κείμενο της απόφασης 224/2006:



Σύμφωνα με την διάταξη του άρθρου 1458 ΑΚ, όπως αυτό τροποποιήθηκε με το πρώτο άρθρο του νόμου 3089/2002, για την «Ιατρική υποβοήθηση στην ανθρώπινη αναπαραγωγή», ορίζεται ότι η μεταφορά στο σώμα άλλης γυναίκας γονιμοποιημένων ωαρίων, ξένων προς την ίδια και η κυοφορία από αυτήν, επιτρέπεται με δικαστική άδεια που παρέχεται πριν από τη μεταφορά, εφόσον υπάρχει έγγραφη και χωρίς αντάλλαγμα συμφωνία των προσώπων που επιδιώκουν να αποκτήσουν τέκνο και της γυναίκας που θα κυοφορήσει, καθώς και του συζύγου της αν αυτή είναι έγγαμη. Η δικαστική άδεια, παρέχεται ύστερα από αίτηση της γυναίκας που επιθυμεί να αποκτήσει τέκνο, εφόσον αποδεικνύεται ότι αυτή είναι ιατρικώς αδύνατο να κυοφορήσει και ότι η γυναίκα που προσφέρεται να κυοφορήσει είναι, ενόψει της κατάστασης της υγείας της, κατάλληλη για κυοφορία. Από τη διάταξη του άρθρου 1464 ΑΚ, προκύπτει περαιτέρω, ότι σε περίπτωση τεχνητής γονιμοποίησης, αν η κυοφορία έγινε από άλλη γυναίκα υπό τους όρους του άρθρου 1458 ΑΚ, μητέρα του τέκνου τεκμαίρεται η γυναίκα στην οποία δόθηκε η σχετική δικαστική άδεια. Το τεκμήριο αυτό ανατρέπεται, με αγωγή προσβολής της μητρότητας που ασκείται μέσα σε προθεσμία έξι μηνών, από τον τοκετό. Περαιτέρω από τη διάταξη του άρθρου 799 ΚΠολΔ, προκύπτει ότι όταν ζητείται κατά το νόμο να χορηγηθεί άδεια για μεταθανάτια τεχνητή γονιμοποίηση ή για κυοφορία τέκνου από άλλη γυναίκα, αρμόδιο είναι το δικαστήριο, στην περιφέρεια του οποίου έχει τη συνήθη διαμονή της η αιτούσα ή εκείνη που θα κυοφορήσει το τέκνο. Ο δικαστής διατάζει να γίνει η συζήτηση κεκλεισμένων των θυρών, εάν κρίνει ότι η δημοσιότητα πρόκειται να είναι επιβλαβής στα χρηστά ήθη ή ότι συντρέχουν ειδικοί λόγοι προστασίας της ιδιωτικής ή οικογενειακής ζωής των διαδίκων. Σύμφωνα δε με τη διάταξη του άρθρου 8 του Ν. 3089/2002, ορίζεται ότι τα άρθρα 1458 και 1464 ΑΚ εφαρμόζονται μόνο στην περίπτωση που η αιτούσα και η κυοφόρος γυναίκα έχουν την κατοικία τους στην Ελλάδα. Τέλος σύμφωνα με το άρθρο 7 του ίδιου προαναφερθέντος νόμου, με το οποίο προστέθηκε νέο εδάφιο στην πρώτη παράγραφο του άρθρου 20 του Ν. 344/1976 «περί ληξιαρχικών πράξεων», ορίσθηκε ότι στην περίπτωση τέκνου που γεννήθηκε από παρένθετη κυοφόρο γυναίκα, στο ληξιαρχείο προσάγεται και η δικαστική άδεια που δόθηκε στη γυναίκα που επιθυμεί το τέκνο, έτσι ώστε ο ληξίαρχος να την εγγράψει ως μητέρα. Από τον συνδυασμό των διατάξεων προκύπτει ότι η παρένθετη μητρότητα, δηλαδή η μεταφορά γονιμοποιημένων ωαρίων στο σώμα άλλης γυναίκας και η κυοφορία από αυτήν επιτρέπεται με δικαστική απόφαση που παρέχεται πριν από τη μεταφορά, ύστερα από αίτηση της γυναίκας που επιθυμεί το παιδί. Οι προϋποθέσεις για να χορηγηθεί η άδεια είναι καταρχήν η γυναίκα που επιθυμεί το παιδί να μην μπορεί να κυοφορήσει η ίδια, πλην όμως να βρίσκεται σε ηλικία φυσικής ικανότητας αναπαραγωγής (όπως προσδιορίζεται στη διάταξη του άρθρου 1455 παρ. 1 εδ. 1 ΑΚ), ενώ η γυναίκα που αναλαμβάνει να κυοφορήσει πρέπει να είναι, ενόψει της κατάστασης της υγείας της, κατάλληλη για κυοφορία. Στο δικαστήριο πρέπει εξάλλου να προσκομίζεται έγγραφη και χωρίς αντάλλαγμα συμφωνία μεταξύ των μερών, δηλαδή των προσώπων που επιθυμούν το παιδί και της κυοφόρου γυναίκας, καθώς και του συζύγου της τελευταίας αν αυτή είναι έγγαμη, με την οποία εκτός από την συμφωνία τους για την διενέργεια της πράξης, να δηλώνουν ότι τα γονιμοποιημένα ωάρια, που εμφυτεύονται στη μήτρα της κυοφόρου, δεν θα ανήκουν στην ίδια (βλ. σχετ. ΚουνουγέρηΜανωλεδάκη, «Τεχνητή γονιμοποίηση και Οικογενειακό Δίκαιο», Ο νόμος 3089/2002 για την ιατρική υποβοηθούμενη αναπαραγωγή. Εκδόσεις Σάκκουλα, σελ. 39 επ., Τ.Κ. Βιδάλης, Το πρόταγμα της οικογενείας: Η συνταγματικότητα του νόμου για την «ιατρική υποβοήθηση στην ανθρώπινη αναπαραγωγή» ΝοΒ 51 σελ. 832, Νόμος 3089/2002 Εισηγητική έκθεση, Κώδικας Νομικού Βήματος, τόμος 50, σελ. 2622, ΜΠΑ 1320/2004 Αρμ 2004, 374, ΜΠΗρακλ 678/2003 ΝοΒ 2004, 274).

Με την κρινόμενη αίτηση, η αιτούσα ζητεί να της δοθεί η άδεια, προκειμένου να γίνει μεταφορά στο σώμα άλλης γυναίκας και ειδικότερα της μητέρας της ****** εξωσωματικώς γονιμοποιημένων ωαρίων, ξένων προς την ίδια, προκειμένου να κυοφορήσει το τέκνο που η αιτούσα και ο σύζυγός της επιθυμούν να αποκτήσουν. Με αυτό το περιεχόμενο και αίτημα η κρινόμενη αίτηση αρμοδίως και παραδεκτώς εισάγεται για να συζητηθεί ενώπιον του Δικαστηρίου τούτου κατά τη διαδικασία της εκουσίας δικαιοδοσίας (άρθρο 739 επ. ΚΠολΔ και 121 ΕισΝΑΚ), δεδομένου ότι έχει τηρηθεί η νόμιμη προδικασία, με την επίδοση αντιγράφου στον Εισαγγελέα Πρωτοδικών Κορίνθου (βλ. την υπ' αριθμ. ****** έκθεση επίδοσης της δικαστικής επιμελήτριας στο Πρωτοδικείο Κορίνθου *****). Είναι νόμιμη, στηριζόμενη στις διατάξεις των άρθρων 1455, 1456 και 1458 ΑΚ, όπως τροποποιήθηκαν και ισχύουν σύμφωνα με το πρώτο άρθρο του Ν. 3089/2002, 739, 740 και 799 παρ. 1 του ΚΠολΔ. Πρέπει επομένως, να εξεταστεί περαιτέρω ως προς την ουσιαστική της βασιμότητα.

Από την εκτίμηση της κατάθεσης του μάρτυρα που εξετάστηκε στο ακροατήριο και περιέχεται στα ταυτάριθμα με την παρούσα πρακτικά δημόσιας συνεδρίασης, καθώς και από τα έγγραφα που επικαλείται και νόμιμα προσκομίζει η αιτούσα, αποδεικνύονται τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά: Η αιτούσα, ηλικίας 29 ετών, κάτοικος Κορίνθου, τέλεσε νόμιμο πολιτικό γάμο με τον ***** στις *****, ο οποίος ιερολογήθηκε με το Χ.Ο. Δόγμα στις ****** κανόνες, πλην όμως και παρά την έντονη επιθυμία τους δεν έχουν αποκτήσει δικά τους τέκνα. Τούτο διότι, σύμφωνα με την από 19-5-2006 βεβαίωση του ιατρού, μαιευτήρα – γυναικολόγου, ****** σε συνδυασμό με το υπ' αριθμ. ***** πιστοποιητικό του Γενικού Νοσοκομείου Αθηνών «Αλεξάνδρα», συντρέχει αδυναμία απόκτησης τέκνων με φυσικό τρόπο. Ειδικότερα η αιτούσα είναι αδύνατον να κυοφορήσει, διότι υπάρχει συγγενής έλλειψη της μήτρας (σύνδρομο Rokitansky). όψει τούτων η αιτούσα είναι ιατρικώς αδύνατο να κυοφορήσει τόσο στο παρόν όσο και στο μέλλον, παρά το ότι βρίσκεται σε ηλικία φυσικής αναπαραγωγής. Παρά ταύτα κρίνεται κατάλληλη για την παροχή ωαρίου, το οποίο, αφού γονιμοποιηθεί εξωσωματικά με σπέρμα του συζύγου της, θα κυοφορηθεί από παρένθετη μητέρα. Εξάλλου έχει ήδη υποβληθεί στις απαιτούμενες ιατρικές εξετάσεις προγενετικού ελέγχου και είναι απολύτως υγιής γυναικολογικά, κλινικά και εργαστηριακά. Περαιτέρω η γυναίκα που προσφέρεται να κυοφορήσει είναι η μητέρα της ***** το γένος *****, έγγαμη με τον ****** με τον οποίο έχει αποκτήσει, εκτός της αιτούσης, δύο ακόμη τέκνα. Η ανωτέρω, ηλικίας 52 ετών, σύμφωνα με την από ***** βεβαίωση του ιδίου ως άνω ιατρού *******, είναι γυναικολογικώς υγιής και δύναται να κυοφορήσει. Προσκομίζεται εξάλλου η υπ' αριθμ. *****έγγραφη δήλωση – συναίνεση ενώπιον της Συμ/φου Αθηνών ***** της αιτούσας, του συζύγου της, της μητέρας της αιτούσας, κατοίκου ***** , και του συζύγου της τελευταίας, με την οποία συναίνεσαν εγγράφως για τη μεταφορά γονιμοποιημένων ωαρίων της αιτούσας στο σώμα της μητέρας της και την κυοφορία τους από την τελευταία για λογαριασμό της αιτούσας. Ειδικότερα συμφωνήθηκε να εμφυτευθούν ιατρικώς στο σώμα της ***** ωάρια της αιτούσας, εξωσωματικά γονιμοποιημένα με το σπέρμα του συζύγου της αιτούσας, προκειμένου η ανωτέρω ****** να τα κυοφορήσει ως παρένθετη μητέρα μέχρι τον τοκετό και στη συνέχεια το τέκνο ή τα τέκνα που θα γεννήσει, το οποίο/τα οποία θα είναι τέκνο /τέκνα της αιτούσας και του συζύγου της, να το/τα παραδώσει σε αυτούς, χωρίς να λάβει για την προαναφερόμενη ενέργεια κανένα απολύτως οικονομικό αντάλλαγμα. Τέλος αποδείχθηκε ότι τόσο η αιτούσα όσο και η μητέρα της που θα κυοφορήσει έχουν την κατοικία τους στην Ελλάδα. Κατά συνέπεια, συντρέχουν όλες οι νόμιμες προϋποθέσεις, ώστε να δοθεί από το Δικαστήριο η άδεια για τη μεταφορά (ιατρικώς), στο σώμα της ***** ωαρίων της αιτούσας εξωσωματικά γονιμοποιημένων με το σπέρμα του συζύγου της, ****** και για την κυοφορία τους από την ανωτέρω, προκειμένου η αιτούσα και ο σύζυγος της να αποκτήσουν τέκνο και ως εκ τούτου πρέπει να γίνει δεκτή η αίτηση ως κατ' ουσίαν βάσιμη.

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ

Δέχεται την αίτηση.

Χορηγεί άδεια για την μεταφορά (ιατρικώς), στο σώμα της ***** μητέρας της αιτούσας, ωαρίων της αιτούσας, εξωσωματικά γονιμοποιημένων με το σπέρμα του συζύγου της, ****** προκειμένου να κυοφορήσει αυτή ****** το τέκνο, που η αιτούσα και ο σύζυγός της επιθυμούν να αποκτήσουν.

Πηγή: dsanet.gr


H διάκριση ανάμεσα σε "μαμά" και "γιαγιά" πρακτικά καταργείται! Νομικά, βέβαια, όλα τα ζητήματα για τη συγγένεια έχουν διευθετηθεί.

Τρίτη, Ιουλίου 18, 2006

Το σκάνδαλο SWIFT και η ευρωπαϊκή αντίδραση


Πριν από περίπου 3 εβδομάδες, τα αμερικάνικα μέσα ενημέρωσης αποκάλυψαν την ιστορία ενός Προγράμματος Εντοπισμού Οικονομικών των Τρομοκρατών βάσει του οποίου αναφέρεται ότι οι αρχές των ΗΠΑ έχουν πρόσβαση σε οικονομικά δεδομένα που τηρούται από το SWIFT. Τα αρχικά σημαίνουν Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication και είναι μια τραπεζική κοινοπραξία που διαχειρίζεται τον κωδικό Swift για τις διεθνείς πληρωμές. Επειδή οι χρηματικές μεταφορές διεξάγονται από τράπεζες που δρουν σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο, οι πράξεις του Swift έχουν αρχικά συνέπειες βάσει των εθνικών έννομων τάξεων.
Οι ευρωπαϊκές εγκαταστάσεις της Swift βρίσκονται στο Βέλγιο και οι Βελγικές αρχές ήδη ερευνούν εάν αυτές οι διαβιβάσεις ήταν νόμιμες και εάν τηρούν τα δικαιώματα των πολιτών.

Οι οργανισμοί της ΕΕ επίσης παρακολουθούν αυτό το θέμα. Η Επιτροπή διερευνά το θέμα και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει εκδώσει ένα ψήφισμα που υπογραμμίζει τη σημασία του σεβασμού των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Ο Ευρωπαίος Επόπτης Προστασίας Δεδομένων, που εποπτεύει την επεξεργασία προσωπικών δεδομένων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), έχει απευθυνθεί στον πρόεδρο της ΕΚΤ για χρήσιμες πληροφορίες σχετικά με την υπόθεση. Ο ΕΕΠΔ χρειάζεται επιπλέον στοιχεία για την πιθανή εφαρμογή του Κανονισμού Προστασίας Δεδομένων (45/2001).

Η είδηση προέρχεται απο το Newsletter του Ευρωπαίου Επόπτη Προστασίας Δεδομένων, κ. Peter Hustinx και προμηνύει ενδεχομένως την πρώτη φορά που η ανεξάρτητη αυτή αρχή (που λειτουργεί από το 2004) ενδέχεται να επιβάλλει την απαγόρευση της μετάδοσης δεδομένων εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεδομένων των θέσεων του Επόπτη για το επιτρεπτό της διαβίβασης ευρωπαϊκών προσωπικών δεδομένων στις ΗΠΑ, όπως αυτή εκφράστηκε και στην υπόθεση PNR (διαβίβαση δεδομένων επιβατών αεροπορικών πτήσεων). Σε μια τέτοια περίπτωση που ο Επόπτης απαγορεύσει τελικά τη διαβίβαση στις ΗΠΑ, η απόφασή του θα είναι ακυρώσιμη ενώπιον του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.
Αναμένουμε τις εξελίξεις.

Πέμπτη, Ιουνίου 29, 2006

Γιατί χρειαζόμαστε Συνταγματικό Δικαστήριο

Σήμερα θα εξηγήσω για ποιο λόγο η ίδρυση και λειτουργία ενός Συνταγματικού Δικαστηρίου θα εξορθολογήσει το δικαιοδοτικό σύστημα της Χώρας και θα ενισχύσει το κράτος δικαίου και την προστασία των ατομικών ελευθεριών.

Όπως είναι γνωστό, στην Ελλάδα επικρατεί το καθεστώς του διάχυτου αλλά παρεμπίπτοντος ελέγχου της συνταγματικότητας: κάθε δικαστής, από τον κατώτατο έως τον πρόεδρο των ανώτατων υποχρεούται να μην εφαρμόζει διάταξη νόμου, η οποία βρίσκεται σε αντίθεση με το Σύνταγμα (διάχυτος έλεγχος). Η εξέταση όμως αυτή είναι «παρεμπίπτουσα», που σημαίνει ότι ο πολίτης δεν μπορεί να στραφεί ενώπιον της Δικαιοσύνης ευθέως κατά ενός αντισυνταγματικού νόμου, αλλά ο έλεγχος συνταγματικότητας γίνεται μόνο στο πλαίσιο μιας διαφοράς που συνοδεύεται και από άλλα αιτήματα (αποζημίωση, ακύρωση πράξης, διάγνωση έννομης κατάστασης, υπεράσπιση κλπ). Δηλαδή με το ισχύον σύστημα ο πολίτης δεν έχει το δικαίωμα μιας «συνταγματικής προσφυγής», ώστε να βάλλει ευθέως κατά του νόμου που μπορεί να τον θίγει. Μια τέτοια δυνατότητα δίνεται κατά το μοντέλο του Συνταγματικού Δικαστηρίου, όπως έχει αναπτυχθεί στις έννομες τάξεις άλλων χωρών. Δεν θα σταθώ όμως σε αυτό το θέμα, γιατί θέλω να εξετάσω το ζήτημα της ασφάλειας δικαίου που ενισχύεται με την ίδρυση ΣΔ.

Με το ισχύον σύστημα, για να έχουμε μια τελειωτική απόφαση, η οποία καθιστά ανενεργό μια αντισυνταγματική διάταξη, πρέπει η υπόθεση να έχει φτάσει στο Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο (άρθρο 100 Σ.). Οποιαδήποτε άλλη απόφαση για την αντισυνταγματικότητα (του ΣτΕ, του Αρείου Πάγου, του Ελεγκτικού Συνεδρίου, των κατώτατων δικαστηρίων), απλώς περιστασιακά μπορεί να κρίνει ότι μια διάταξη είναι αντισυνταγματική και να μην την εφαρμόσει στην προκειμένη –και μόνο!- υπόθεση. Το οποίο σημαίνει ότι ένα άλλο δικαστήριο, λόγω της εσωτερικής ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης και της μη δέσμευσης από τη νομολογία, μπορεί να κρίνει αντίθετα και να θεωρήσει ότι η διάταξη είναι σύμφωνη με το Σύνταγμα, δημιουργώντας στην πράξη μια βαθύτατη ανισότητα κρίσης και μάλιστα με συνταγματικής φύσεως διακυβεύματα. Ακόμη κι όταν το ΣτΕ κρίνει αντισυνταγματική μια διάταξη, ο κάθε ειρηνοδίκης έχει το δικαίωμα να κρίνει αλλιώς αν μια υπόθεση αχθεί εμπρός του με το ίδιο αντικείμενο! Μόνο το ΑΕΔ μπορεί να αποφανθεί τελειωτικά και δεσμευτικά για τους υπόλοιπους δικαστές, εκτοπίζοντας τη διάταξη στη σφαίρα του ανεφάρμοστου.

Τι πρέπει να προηγηθεί όμως για να φτάσει μια υπόθεση στο ΑΕΔ, ώστε να έχουμε μια ασφαλή τελειωτική απόφαση για το θέμα της συνταγματικότητας; Πρέπει να έχει προηγηθεί «σύγκρουση» αποφάσεων των ανώτατων δικαστηρίων για το ίδιο ζήτημα. Δηλαδή πρέπει να έχει αποφανθεί διαφορετικά το ΣτΕ ή/και ο Άρειος Πάγος ή/και το Ελεγκτικό Συνέδριο.

Άρα, για να αχθεί μια υπόθεση ενώπιον του ΑΕΔ πρέπει ένας πολίτης να έχει πάει την υπόθεσή του στο ΣτΕ ή / και ένας άλλος (ή και ο ίδιος) στον ΑΠ ή στο ΕλΣυν και να έχουν αποφανθεί διαφορετικά αυτά τα δικαστήρια. Για να γίνει όμως αυτό, πρέπει η ίδια υπόθεση να εμπίπτει στην δικαιοδοσία τόσο του ενός ανώτατου δικαστηρίου όσο και του άλλου, δηλαδή να είναι και διοικητική διαφορά αλλά και αστική ή ποινική διαφορά. Αυτό δεν συμβαίνει πάντα, γιατί οι υποθέσεις κατά κύριο λόγο είτε είναι ποινικές/αστικές, είτε είναι διοικητικές/δημοσιονομικές. Σε ελάχιστες περιπτώσεις μια διάταξη θα έχει εφαρμογή σε πέραν τις μίας δικαιοδοσίας, άρα σε ελάχιστες υποθέσεις μπορούν τα ανώτατα δικαστήρια να διαφωνήσουν, άρα σε ελάχιστες περιπτώσεις θα έχουμε μια τελική λύση συνταγματικότητας από το ΑΕΔ. Εξάλλου κάθε χρόνο το ΑΕΔ δεν εκδίδει πάνω από 5-6 αποφάσεις.

Θα φέρω ένα απλοϊκό παράδειγμα. Υπήρχε παλαιότερα μια διάταξη, κατά την οποία απαγορευόταν να δημοσιευθεί προκήρυξη τρομοκράτη στον ημερήσιο τύπο, γιατί διαφορετικά επιβαλλόταν ποινή φυλάκισης. Αν κάποιος δημοσίευε μια τέτοια προκήρυξη και πήγαινε στο πρωτοβάθμιο ποινικό δικαστήριο θα είχε είτε μια αθώωση είτε μια καταδίκη. Αν υποθέσουμε ότι είχε μια καταδίκη, μπορούσε να προχωρήσει και να πάει Εφετείο και Άρειο Πάγο, προκειμένου να κριθεί αν η διάταξη είναι συνταγματική ή όχι (δηλ. αν παραβιάζει ή όχι την ελευθερία έκφρασης). Αλλά και αυτή η απόφαση του Αρείου Πάγου δεν θα δέσμευε κανένα από τα κατώτερα δικαστήρια, με αποτέλεσμα ο δημοσιογράφος να μπορεί να διώκεται εις το διηνεκές, χωρίς να έχει μια τελειωτική απόφαση που να εκτοπίζει τη διάταξη από την έννομη τάξη, όπως θα γινόταν αν έφτανε στο ΑΕΔ (ή αν η Βουλή καταργούσε το νόμο).

Ας πούμε τώρα ότι αυτή η διάταξη εκτός από την φυλάκιση, είχε και ένα διοικητικό πρόστιμο και ο πολίτης το προσέβαλε στη διοικητική δικαιοσύνη. Και έφτανε μέχρι το ΣτΕ. Και πάλι, αν και το ΣτΕ έλεγε ότι ο νόμος είναι αντισυνταγματικός, έχουμε φτάσει και σε δεύτερο ανώτατο δικαστήριο, αλλά δεν έχουμε σύγκρουση για να πάμε στο ΑΕΔ και να πάρουμε την τελειωτική απόφαση! Τα ίδια προβλήματα κυκλικότητας παρουσιάζονται δηλαδή και σε αυτήν την περίπτωση: το πρόστιμο μπορεί να επιβληθεί και πάλι, ο πρωτόδικος δικαστής να διαφωνήσει με την κρίση του ΣτΕ και λοιπά. Ούτε και το ίδιο το ΣτΕ δεσμεύεται βέβαια από τη νομολογία του. Όσον αφορά τη λύση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου που έχει προταθεί ως αντιστάθμισμα της έλλειψης ΣΔ στην Ελλάδα (από τον κ. Τσακυράκη) πρέπει να πούμε ότι το ΕΔΔΑ δεν κρίνει βέβαια βάσει του ελληνικού Συντάγματος, αλλά βάσει της ΕΣΔΑ που περιέχει μια ειδική δέσμη ανθρώπινων δικαιωμάτων (από την οποία λείπουν π.χ. τα εργασιακά δικαιώματα, όπως η απεργία) και δεν μπορεί να προσφέρει πάντα την πλήρη δικαστική προστασία που προσφέρει η εσωτερική δικαιοσύνη. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο π.χ. δεν αθωώνει κατηγορούμενους, απλώς του επιδικάζει αποζημίωση αν καταδικάστηκαν παράνομα (αντίθετα από τις προβλέψεις τις ΕΣΔΑ). Άρα η προστασία του ΕΔΔΑ δεν μπορεί να καλύψει όλες τις περιπτώσεις αφενός και αφετέρου δεν είναι της ίδιας πληρότητας με την εθνική προστασία.

Τι αλλάζει λοιπόν με την ίδρυση του Συνταγματικού Δικαστηρίου; Το ότι για να φτάσει μια υπόθεση ενώπιόν του δεν χρειάζεται να έχει προηγηθεί «σύγκρουση» αποφάσεων δύο ανώτατων δικαστηρίων. Όταν ο κατηγορούμενος του παραδείγματος μας φτάσει στον Άρειο Παγο, θα πάει αμέσως μετά στο Συνταγματικό Δικαστήριο. Χωρίς να χρειαστεί να ξεκινήσει άλλη δίκη από το ΣτΕ ή το Ελεγκτικό Συνέδριο, η οποία είναι πολύ πιθανό να μην επιτρέπεται από το νόμο να ανοίξει! Έτσι κερδίζεται ένα ευρύτερο πεδίο τελικού ελέγχου συνταγματικότητας για διαφορές οι οποίες θα παρέμεναν στην γκρίζα ζώνη του «σχεδόν τελικού» ελέγχου των ανώτατων δικαστηρίων. Επίσης, για τις άλλες υποθέσεις εμπίπτουν και στα άλλα ανώτατα δικαστήρια, κερδίζεται πολύτιμος χρόνος, αφού δεν χρειάζεται να προηγηθεί η «διαφωνία» τους: αμέσως η υπόθεση εισάγεται στο ΣΔ, το οποίο αποφαίνεται τελειωτικά και με erga omnes (κατά παντός) ισχύ, χωρίς να μπορούν πλέον οι υπόλοιποι δικαστές να αποκλίνουν αν αχθεί υπόθεση της επίμαχης διάταξης εμπρός τους. Αλλά και χωρίς να διακυβεύεται το ενιαίο της κρίσης , δηλαδή η αρχή της ισότητας, ως προς την υπόθεση του ενός ή του άλλου πολίτη, με πρόσχημα την ανεξαρτησία του δικαστή.

Ταυτόχρονα, κάθε δικαστήριο θα διατηρεί, σύμφωνα με την κυβερνητική πρόταση, την αρμοδιότητα και υποχρέωσή του να αποφαίνεται επί της συνταγματικότητας: αν ο πολίτης είναι ικανοποιημένος και η υπόθεσή του δεν οδηγηθεί από τον αντίδικο σε ανώτερο δικαστήριο, το ζήτημα μπορεί να σταματήσει εκεί, όπως γίνεται και σήμερα. Με την ίδρυση του ΣΔ το ΣτΕ και τα άλλα ανώτατα δικαστήρια διατηρούν ακέραιη την εξουσία να ελέγχουν την συνταγματικότητα, ακριβώς όπως και σήμερα, σε επίπεδο «αμετάκλητο». Ακριβώς όπως και σήμερα υπάρχει η περίπτωση μια υπόθεση ΣτΕ να αχθεί ενώπιον του ΑΕΔ, έτσι και αύριο μια απόφαση ΣτΕ θα μπορεί –πολύ πιο εύκολα και άμεσα- να αχθεί ενώπιον του ΣΔ. Είναι εσφαλμένη λοιπόν η κριτική ότι περικόπτεται αρμοδιότητα του ΣτΕ με την ίδρυση ΣΔ: απλώς διευρύνεται το δικαίωμα για επανεξέταση αυτού και μόνο του ζητήματος της συνταγματικότητας από ένα ειδικό δικαστήριο που θα ασχοληθεί μόνο με αυτό το θέμα, ακόμη κι αν δεν υπάρχει «διχογνωμία». Ο «διαιτητικός ρόλος» που διαδραματίζει σήμερα το ΑΕΔ, αποτελούμενο από δικαστές του ΣτΕ, του ΑΠ και του ΕλΣυν, όπου προφανώς οι διαφορές τους λύνονται μαζί με όλα τα υπόλοιπα «παιχνίδια» ισχύος και πολιτικής, αναβαθμίζεται σε πραγματικό δικαιοδοτικό ρόλο. Η στελέχωση του ΣΔ από τρίτους, δηλαδή όχι από δικαστές των ανώτατων δικαστηρίων, ενισχύει την αντικειμενικότητα και τις εγγυήσεις διαφάνειας και απεξάρτησης από τα δικαστήρια που εξέδωσαν τις «μητρικές» αποφάσεις αναφοράς.

Η φύση των αποφάσεων του ΣΔ εξάλλου, είναι ιδιάζουσα: μπορούν να καταργήσουν νόμο. Όχι απλώς να τον «κηρύξουν αντισυνταγματικό» (όπως μπορεί το ΣτΕ, χωρίς να δεσμεύει ούτε τον διοικητικό πρωτοδίκη), αλλά να τον εκτοπίσουν από την έννομη τάξη! Δηλαδή η καταργητική εξουσία του Συνταγματικού Δικαστή βρίσκεται «ένα σκαλί» πάνω από την καταργητική δυνατότητα του ίδιου του κοινού νομοθέτη. Ο Συνταγματικός Δικαστής, επανανοηματοδοτώντας το Σύνταγμα, στην πυραμίδα των δικαιοπλαστικών οργάνων, βρίσκεται, ως προς τις ακυρωτικές του αρμοδιότητες, κάτω από τον συνταγματικό νομοθέτη, αλλά πάνω από τη Βουλή. Γι’ αυτό είναι αστείο να λέει κανείς ότι η κυβέρνηση ιδρύει ένα «δικό της» υπέρτατο δικαστήριο, ακόμη και στο υποθετικό σενάριο που όλα τα μέλη του διορίζονται από την ίδια: θα ρίσκαρε το ενδεχόμενο έστω της θεσμοποιημένης τελικής ακύρωσης μιας νομοθετικής της πολιτικής; Όσο για το αν το ίδιο το ΣΔ αποβεί τελικά -σε επίπεδο προσώπων- ένα «κυβερνητικό» δικαστήριο, αυτό θα καταδειχθεί μόνο στην πράξη, αν διστάσει να ασκήσει τις αρμοδιότητές του, αν θα έρθει σε ρήξη με τα άλλα ανώτατα δικαστήρια ή όχι (ποιος προεξοφλεί ότι το ΣτΕ είναι πάντα «αντίβαρο» ή ότι είναι πάντα σωστό;) και από το αν θα κάνει καλά τη δουλειά του. Οι αποφάσεις του εξάλλου θα είναι δημόσιες, εκδιδόμενες στο όνομα του ελληνικού λαού και υποκείμενες στην κριτική του (και του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, αν η φύση των υποθέσεων επιτρέπει να αχθούν μέχρι εκεί).

Η κατάκτηση της αμεσότερης τελειωτικής κρίσης μιας αντισυνταγματικής διάταξης σε υποθέσεις που σήμερα αυτό είναι δικονομικά αδύνατον ή οικονομοχρονικά επαχθές, θα είναι ένα βήμα προόδου για το κράτος δικαίου και για το νομικό μας πολιτισμό.

Αυτές οι σκέψεις δεν έχουν απασχολήσει την σχετική αρθρογραφία, όσο την έχω παρακολουθήσει μέχρι σήμερα. Οι αρθρογράφοι εστιάζουν κυρίως σε πολιτικά – ιστορικά επιχειρήματα, αρνούμενοι συνήθως να δουν πέρα από τις προκαταλήψεις τους και να σταθμίσουν ανάμεσα σε θετικά και αρνητικά.

Οι επίσημες προτάσεις ΠΑΣΟΚ για την αναθεώρηση.

Στην πρόταση που κατέθεσε το ΠΑΣΟΚ αυθημερόν με τη ΝΔ υπάρχουν οι εξής πρωτοτυπίες:

- Στο Προοίμιο του Συντάγματος προστίθεται (μετά το «εις το όνομα της ομοουσίου κλπ») φράση που υπενθυμίζει το ρόλο της Ελλάδας στην Ευρώπη και τον κόσμο.

Αντί να καταργηθεί και η προμετωπίδα που παρορά ότι το Σύνταγμα είναι πολιτειακό και όχι θρησκευτικό κείμενο

- Στο άρθρο 3 προστίθεται φράση για τη διευκρίνιση του όρου «επικρατούσα θρησκεία»

Το Σύνταγμα ως λεξικό. Αντί να καταργηθεί όλο το αναχρονιστικό άρθρο 3 και να προστεθεί κάτι πιο ουσιώδες.

- Στο άρθρο 5 προστίθεται φράση για τα ίσα δικαιώματα των «νομίμως κατοικούντων αλλοδαπών» και για τις ΜΚΟ.

Εδώ και χρόνια ισχύει η απαγόρευση διακρίσεων. Με την πρόταση αυτή ο κανόνας περιορίζεται μόνο στους «νομίμως κατοικούντες» στην επικράτεια (πρωτοπορία αντίστοιχη με τη θεσμοθέτηση της καύσης των νεκρών μόνο για όσους το επιτρέπει η θρησκεία τους – ενώ πριν δεν απαγορευόταν ρητά). Για τις ΜΚΟ η ίδια η πρόταση τις συνδέει με το άρθρο 12 και υπάρχουν και σκέψεις που θα την συνέδεαν με τα άρθρα 22 και 29. Λόγω του sui generis της πρότασης, θα έπρεπε να προστεθεί ένα νέο άρθρο, αμέσως μετά το 24 (τελευταίο άρθρο για τα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα και πριν το γενικό 25) και όχι να ξεχειλώσει το ήδη ευρύτατο και πολυθεματικό 5.

- Στο άρθρο 13 προτείνεται η κατάργηση της απαγόρευσης του προσηλυτισμού και του όρκου (και η ρύθμιση του τελευταίου θέματος από την κοινή νομοθεσία).

Ύστερα από καταδίκες στο ΕΔΔΑ για τη μεταξική νομοθεσία κατά του προσηλυτισμού τώρα θυμήθηκε το ΠΑΣΟΚ να προτείνει τον εκτοπισμό της διάταξης.

- Το ΠΑΣΟΚ επιμένει στη διατήρηση των διατάξεων του άρθρου 14§9 , με την προσθήκη αναφοράς στην ανεξαρτησία των ΜΜΕ από την πολιτική και οικονομική εξουσία.

Όλη η ιστορία για τον βασικό μέτοχο και τα προβλήματα με το κοινοτικό δίκαιο δεν δίδαξαν τίποτε το κόμμα που εισηγήθηκε και πρωτοστάτησε στην εισαγωγή της διάταξης.Αντίθετα, υπερθεματίζουν με την εισαγωγή της θεωρητικοποίησης μιας ευθείας καταστρατήγησης βασικών ελευθεριών και ελεύθερου ανταγωνισμού.

- Για το άρθρο 16 προτείνεται η επιτρεπόμενη ίδρυση ΑΕΙ από ιδιώτες και ν.π.δ.δ. (όπως η Εκκλησία της Ελλάδος;;;) μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα.

Σύμπνοια με την κυβέρνηση για μια απαρχαιωμένη διάταξη που έπρεπε να ήταν εδώ και πολλά χρόνια παρελθόν.

- Προσθήκη διάταξης για το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα αξιοπρεπούς διαβίωσης.

Οι συγκεκριμένες κατακτήσεις περνούν μέσα από τις συλλογικές διαπραγματεύσεις και τις σχετικές διεκδικήσεις που γνωρίζουν ήδη συνταγματική καταχώρηση. Το ΠΑΣΟΚ αντιλαμβάνεται το σύνταγμα ως ευχολόγιο.

- Αποσύνδεση εκλογής ΠτΔ από την διάλυση της Βουλής (άρθρο 32)

Επιμονή σε μια πρόταση που απορρίφθηκε από την προηγούμενη προαναθεωρητική Βουλή

- Κανονιστική αρμοδιότητα για τους ΟΤΑ, στο άρθρο 43.

- Θεσμοί άμεσης δημοκρατίας (44) όπως η απλοποίηση της δημοψηφισματικής δημοκρατίας και η εισαγωγή του θεσμού της νομοθετικής πρωτοβουλίας πολιτών.

Θετικές εισηγήσεις, οι οποίες υπήρχαν και στο Ευρωσύνταγμα.

- Μείωση του ελάχιστου εκλογιμότητας από τα 25 στα 21 έτη.

Εντυπωσιοθηρική εισήγηση με μειωμένο πρακτικό αντίκτυπο και υποψίες για ενίσχυση της οικογενειοκρατίας στην πολιτική ζωή.

- Λογοδοσία των ανεξάρτητων αρχών και των Επιτελών των σωμάτων ασφαλείας στη Βουλή.

Σημαντική θεσμική παρέμβαση (ως προς το πρώτο μέρος προβλέπεται ήδη από τον Κανονισμό της Βουλής) που ενισχύει τον κοινοβουλευτικό έλεγχο.

- Διαδικασία ψήφισης του Προϋπολογισμού: δυνατότητα της Βουλής για τροποποίηση.

Θετική πρόταση που ενισχύει τον έλεγχο της κυβέρνησης, αλλά και ενισχύει την ευθύνη της Βουλής.

- Συμμετοχή της Βουλής στην εκλογή της ηγεσίας της Δικαιοσύνης.

Σημαντική πρωτοβουλία για την αποσύνδεση δικαιοσύνης-κυβέρνησης. Απέχει ωστόσο από το πρότυπο της αυτοδιοίκησης της Δικαιοσύνης που θα εγγυηθεί και την πλήρη ανεξαρτησία της.

-Εγγύηση για τις ορεινές περιοχές – κατ’ αντιστοιχία προς τις νησιωτικές περιοχές.

Τα γνωστά συνταγματικά ευχολόγια. Στην επόμενη αναθεώρηση θα προστεθούν και οι παραποτάμιες περιοχές.

- Προσθήκη ως νέου θεσμού τοπικής αυτοδιοίκησης της «περιφερειακής αυτοδιοίκησης» στην οποία περιλαμβάνονται όμως και οι νομαρχίες.

Εδώ υπάρχει σύγχυση ανάμεσα σε αυτοδιοίκηση και αποκέντρωση. Οι περιφέρειες είναι αποκέντρωση (κράτους) ενώ οι νομαρχίες είναι αυτοδιοίκηση (αιρετοί τοπικοί άρχοντες). Η κατάργηση των περιφερειών συνιστά περιορισμό του αποκεντρωτικού συστήματος της οργάνωσης της χώρας, μιας πολιτικής που περιλαμβάνεται δηλαδή στο άρθρο 101§1Σ.

Τετάρτη, Ιουνίου 28, 2006

Οι επίσημες προτάσεις αναθεώρησης του Συντάγματος από ΝΔ

Στις 26.6.06 κατατέθηκαν στη Βουλή οι τελικές προτάσεις που εκκινούν θεσμικά τη διαδικασία της αναθεώρησης του Συντάγματος.

Στην πρόταση της ΝΔ προεξάρχουν:
  • το θέμα του ιδιοκτησιακού καθεστώτος των μέσων ενημέρωσης (14§9) => διορθωτική αναθεώρηση
  • η ίδρυση ανώτατων εκπαιδευτηρίων μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα (16) => ενώ στην πράξη θα ήταν πολύ πιο έντιμο να μιλάμε ευθέως για ιδιωτικά πανεπιστήμια με μορφή Α.Ε., καθώς παραδοσιακά μόνο αυτό το εταιρικό σχήμα παρουσιάζει πλήρη διαφάνεια για τη διαχείριση και ειναι ανοιχτό σε κάθε ενδιαφερόμενο, άρα πιο δημοκρατικό. Η πρόταση χαρακτηρίζεται από συνταγματική σεμνοτυφία.
  • η συνταγματική κατοχύρωση της πνευματικής ιδιοκτησίας (17) => επιλογή την οποία είχαμε στηρίξει και ως e-lawyer και η οποία βρίσκεται σε συμφωνία με τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ, όμως δεν βλέπουμε αντίστοιχη κίνηση για την συνταγματική κατοχύρωση της προστασίας του καταναλωτή.
  • η συνταγματική κατοχύρωση του δικαιώματος προσωρινής δικαστικής προστασίας και ταχείας απονομής δικαιοσύνης (20) => έχει θεωρηθεί ευχολόγιο από ορισμένους, αλλά ουδέποτε μια σαφής συνταγματική διατύπωση που βρίσκεται προς την σωστή κατεύθυνση έβλαψε όσους έχουν δίκαιο κι επιπλέον μη ξεχνάμε ότι οι δικαστές δεσμεύονται από το Σύνταγμα και θα μπορούμε πλέον να το επικαλούμαστε όταν ζητάμε σύντομα τις αποφάσεις τους
  • η "εμπέδωση της κοινωνικής συνοχής" (22)=> ύποπτη διατύπωση που θυμίζει άλλες εποχές και στο όνομα της οποία μπορούν να γίνουν τέρατα, αξίζει να δούμε πιο ουσιαστικό περιεχόμενο θα της δοθεί από τον εισηγητή της πλειοψηφίας.Σύνταγμα κοινωνικών φρονημάτων;
  • η προστασία των δασών μόνο για τις εκτάσεις που ήταν δάση ήδη το 1975 και όχι πιο πριν (24) => προς την ορθή κατεύθυνση (σε αντίθεση με όσους ζητούσαν να χρησιμοποιούνται οι αεροφωτογραφίες της δεκαετίας του 40), αλλά και πάλι δεν λαμβάνει υπόψη την κατάσταση που διαμορφώθηκε στην 30ετία, επομένως κι εδώ μιλάμε για μια συνταγματική οικολογική ουτοπία.
  • πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών για την επικύρωση διεθνών συμφωνιών (28) => δημοκρατικά εσφαλμένη κίνηση, γιατί σύμφωνα με το ισχύον σύστημα απαιτείται πλειοψηφία των 2/3 και η κυβέρνηση έχει ανάγκη ευρύτερη συναίνεση. Αναθεωρητική επιλογή που μας γυρίζει πίσω ή "το σύνταγμα της κυβερνητικής πλειοψηφίας".
  • χρηματοδότηση των κομμάτων από τον Κρατικό προϋπολογισμό και περιορισμός των ιδιωτικών επιδοτήσεων (29) => μια επιλογή αντίθετη στις φιλελεύθερες αρχές που ευαγγελίζεται από καιρού εις καιρόν η φιλελεύθερη παράταξη και που βρίσκεται πιο κοντά στην παραδοσιακή κρατικιστική δεξιά. Τα κόμματα ως "νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου", με τις ευχές του Συντάγματος.
  • διπλασιασμός των Βουλευτών Επικρατείας (54§3) => μια πρόταση εντελώς αδικαιολόγητη σε καθεστώς κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, πολύ κοντά σε μια αριστοκρατική αντίληψη για τα πράγματα, διεύρυνση των ανισοτήτων ανάμεσα στους εκλεκτούς των προέδρων και τους εκλεκτούς του λαού. Το Σύνταγμα των Μυλόρδων.
  • περιορισμός των κωλυμάτων και των ασυμβιβάστων των βουλευτών (56§1-3, 57) => προς τη θετική κατεύθυνση της εξάλειψης των απόλυτων απαγορεύσεων, οι οποίες πάντα οδηγούν σε άτοπα.
  • περιορισμός της βουλευτικής ασυλίας σε αδικήματα που δεν έχουν σχέση με το αξίωμα (62), επιλογή σύμφωνη και με τις επιταγές της ΕΣΔΑ.
  • εγγυήσεις του Δημοσίου προς τρίτους θα δίνονται μόνο με τυπικό νόμο (78) => ορθή επιλογή που ενισχύει την διαφάνεια ή τη διαπλοκή, αν κάποιος πρέπει να φτάνει μέχρι τη Βουλή για να αποσπά μια εγγύηση του Δημοσίου. Διάταξη δίκοπο μαχαίρι με αμφίβολη συμβατότητα προς το κοινοτικό δίκαιο. Είναι απαράδεκτο το γεγονός ότι γίνονται προτάσεις χωρίς να έχει εξεταστεί προηγουμένως η συμβατότητά τους προς τη Συνθήκη περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με αποτέλεσμα να πρέπει να απολογούμαστε για συνταγματικές διατάξεις.
  • επιλογή των προέδρων των ανώτατων δικαστηρίων μόνο από τους αντιπροέδρους τους και των αντιπροέδρων από τους αρχαιότερους δικαστές (90) => αφενός περιορισμός του διορισμού ημετέρων, αφετέρου συνταγματική γεροντολαγνεία.
  • σύσταση ειδικού τμήματος του ΣτΕ για την εκδίκαση των διαφορών του ν.2522 (προσωρινή δικαστική προστασία στις δημόσιες συμβάσεις) => συνταγματιή φλυαρία γιατί θα μπορούσε να συσταθεί και με κοινό νόμο.
  • ίδρυση Συνταγματικού Δικαστηρίου που θα διαδεχθεί το ΑΕΔ (100) => πρόταση που έχει επικριθεί ιδιαίτερα από τους συνταγματολόγους της αντιπολίτευσης, με κύριο επιχείρημα ότι στις άλλες χώρες ιδρύθηκαν ΣΔ μετά τον β΄ παγκ. πολεμο, ενώ εμείς έχουμε παράδοση διαχυτου ελέγχου. Σε μια ισορροποιημένη παρέμβαση, κατά την οποία όλα τα δικαστήρια έχουν δικαίωμα να αποφαίνονται επί θεμάτων αντισυνταγματικότητας, αλλά ταυτόχρονα, οι Ολομέλειες έχουν υποχρέωση ΚΑΙ να παραπέμπουν την υπόθεση στο ΣΔ, η Κυβέρνηση προτείνει τη διατήρηση του διάχυτου ελέγχου, αλλά προκρίνει την τελική επίλυση της συνταγματικότητας όχι όταν υπάρχουν αντιφατικές αποφάσεις από δύο ανώτατα δικαστήρια (χρονοβόρα λύση, σχεδόν αδύνατη πρόκλησή της από τον ίδιο ενδιαφερόμενο, ανασφάλεια δικαίου), αλλά από δικαστήριο επιφορτισμένο μόνο με αυτή την αρμοδιότητα (ταχύτητα, εξειδίκευση, ασφάλεια δικαίου).
  • περαιτέρω προστασία νησιωτικών περιοχών (101) => αναμένουμε τη διατύπωση
  • αρμοδιότητες ΟΤΑ (102) => αναμένουμε τη διατύπωση
  • κάλυψη οργανικών θέσεων με προσλήψεις ιδιωτικού δικαίου χωρίς παράκαμψη του ΑΣΕΠ (103) => ασχολίαστο
  • συνταγματική κατοχύρωση των υποχρεώσεων των υπαλλήλων για σύντομη και καλή εξυπηρέτηση των πολιτών (104) => συνταγματικό ευχολόγιο.

To νομοσχέδιο για την ισότητα στον γάμο

 Το νομοσχέδιο προβλέποντας στο άρθρο 3 ότι ο γάμος επιτρέπεται για άτομα διαφορετικού ή ίδιου φύλου, αυτοδικαίως επεκτείνει στα ζευγάρια το...